Evaluatie om beter consistent te proeven
By in

Evaluatie om beter consistent te proeven

Evaluatie van hardnekkige pogingen om beter consistent te proeven en druiven te leren herkennen

Wijn herkennen die uit ingepakte flessen komt, er zijn zeker vijf, tien, nee vijftien manieren waarop dat kan. Dat bewijzen onze proeverijen wel. Gaat het om het herkennen van druiven? Van landen? Of nog stoerder, van domeinen en jaren? Hans van der Horst laat ons blindproeven om negen druivensoorten te determineren. We krijgen een quick reference lijstje met kenmerken en een uitvoerig excel overzicht met karakteristieken. Er moeten enkele avonden voorbereiding in dat overzicht zitten… waarbij álle karakteristieken van de druiven uit Wine Folly in een overzicht staan. Soms staat één term bij één druif, zoals baconvet bij syrah. Da’s fijn. Vaker staat een term bij veel druiven. Da’s minder. Ik hoor mijn buurman verzuchten ‘hoeveel verschillende soorten framboos kan je proeven?”. Framboos staat als karakteristiek bij maar liefst zeven van de negen druiven die we proeven. Zesentwintig ogen getuigen van enige verwondering als Hans van der Horst zijn pleidooi afsteekt voor consistentie in het wijnproeven, Hans blijft Hans, zelfbewust en stoïcijns. Dat waarderen we allemaal enorm.

De wijnen die bij mij het hoogste scoren, zijn de twee wijnen die Hans zijn hartendiefjes noemt. Dáár ben ik dus consistent met Hans, weten wat we lekker vinden.

2019 Château Bonnet Chenas

Hartendief van Hans. Vigne centenaire du clos, staat op het etiket, hele oude gamay stokken. De kleur is dof. Niet helemaal helder. Prachtige morelkers in de geur, hele open geur, de smaak is sappig.

2021 Ratti Barbera d’Asti

Hartendief van Hans. Paarse rand, paarse kleur. Fruitig, frivool, expressief, framboos, lichte constitutie van de wijn, erg lekker.

Het komt bij onze proeverijen steeds voor dat we elkaar tegenspreken. Bij de eerste wijn die in het glas komt hoor ik Harrie zeggen: weinig zuren. Huh?

2019 Crozes Hermitage, Chapoutier

Diepe donkere kleur, braam, licht ceder. Hoge zuurgraad (sic). Stenige smaak, bittertje na. De fles is geopend kort voor de proeverij. De wijn laat ik in het glas staan en ruik na 5, 10, 15 minuten nog eens. Dan ontwikkelt de wijn tabakgeur.

Volgende wijn. Berry kijkt naar de kleur, steekt zijn neus in het glas en zegt: ik wéét het al. Bij het onthullen blijkt het te kloppen: carménère. Berry hekelt de geur. Iets niet lekker vinden, is ook een goede manier om te herkennen.

2017 Valdivieso Singe Vineyard Cabaña Blanca Vineyard

Donkere kleur, prettige cassis, sappig, wat kreupelhout, stenig, de geur is wat mooier dan de smaak.

Bij twee wijnen werd de druif door meer dan de helft van de proevers herkend. Het waren de pinot noir en sangiovese.

2017 Givry Le Haut Colombier, Domaine Xavier Bresson

Deze wijn valt me wat tegen, zei Hans. Maar dat kan nooit aan de geweldige geur liggen. Lichte kleur. Doorzichtig en daarmee duidelijk pinot noir achtig. In de geur ruik ik kruidnagel (klopt met de quick reference). En daarna opent de geur zich als een pauwenstaart, ik ben helemaal gelukkig. De smaak is wat meer recht door zee: stenig en hoge zuurgraad.

2019 Rosso di Montalcino Talenti

Lichte kleur, bijna doorzichtig, dat associeer ik niet met sangiovese, maar ja, het kan dus wel. Italiaanse dakpannen kleur. Noël beschrijft ook de evolutie in kleur en een zwoele aanzet. De geur vind ik enorm kruidig met een pepertje (klopt met de uitgebreide kenmerkenlijst), aangename smaak, zuurtje.

Bij een wijn die ik niet goed kon thuisbrengen – dat bleek later de tempranillo te zijn – noemde ik merlot als druif. En bij wat de echte merlot was, had ik tempranillo gedetermineerd. Welke karakteristieken komen overeen? Chocolade, cederhout, vanille, laurierblad, kers, zuurtje, vijg (merlot) en gedroogde vijf (tempranillo). Is het gek dat een niet zo geoefende wijnproever zegt: gooi het maar in mijn pet… Ik zie Hans nu al grimlachen en denken: jáá, maar wij proeven al jarenlang iedere week, wij moeten die twee uit elkaar kunnen houden. Daar heeft hij een punt.

2010 Ronan by Clinet Bordeaux

100% merlot. Deze wijn is ontwikkeld dor de eigenaar van Château Clinet in Pomerol. De wijn heeft een eigen website (https://www.ronanbyclinet.com/collection) en is verkrijgbaar in rood, rosé en wit. De wijn wordt met hetzelfde vakmanschap gemaakt als de prestige Pomerol en dat proef je. Mijn aantekeningen: diepe kleur, bruine rand. Cederhout en tabak, een serieuze wijn met duidelijk ook nog wat tandplak. Lijkt nog wat verder te kunnen ontwikkelen. Toos benoemt pruimen en drop. Maarten noemt leer en tabak. Mooie wijn dus, die in Decanter als een van de dertig ‘value for money’ Bordeaux werd genoemd.

Hans kreeg terecht applaus, en wij? Wij zijn iets meer gewonnen voor consistentie in het proeven.

Wijn, boek en wijsheid: systematisch proeven
By in ,

Wijn, boek en wijsheid: systematisch proeven

We proeven wijnen van twee druiven: Gamay en Pinot noir. Dat is een bewuste keuze van Hans van der Horst. Hij wil ons systematisch laten proeven. We krijgen een formulier met daarop in de eerste kolom, onder elkaar, de dominantie aroma’s van beide druiven. Zo staan daar de
voor Gamay typische geuren/smaken als: blauwe bes, framboos, viooltjes, potaarde, banaan, aalbes, zure kers, boysenbes. En bij Pinot noir: cranberry, kers, framboos, kruidnagel, paddestoel, cranberry, rode kers, framboos, zwarte pruim (bron: cursusboek van Wine Folly). Hans vraagt ons om bij iedere wijn aan te kruisen welke aroma’s we herkennen. Hij drukt ons op het hart dat zorgvuldig te doen, in de hoop/verwachting dat we samen op één lijn kunnen komen. Dát zou voor hem een grote meerwaarde zijn voor het gezamenlijk in clubverband determineren van wijnen. Daarmee is ook meteen het thema van deze proefavond verklaard: “wijn, boek en wijsheid”. Overigens zijn onze partners óók waardevolle bronnen, Ton proeft mee. “Ton houdt van goede wijnen en ik zorg ervoor dat ze die krijgt!

Op tafel staan schaaltjes met rood fruit:
frambozen, blauwe bessen en cranberries. Even later mogen we ook ruiken aan geurmonsters met viooltjes en kruidnagel.

De indrinker is Bründlmayer Brut reserve 2016. Een fijne frisse wijn, met ruim voldoende ‘mousse’ in de mond.

We starten met het echte werk: herken systematisch de druif! We krijgen twee glazen: ééntje met Gamay, de ander met Pinot noir. Aan ons de missie de druif te herkennen, aan de hand van het
formulier. Daar gaan we…

De eerste serie is Domaine Xavier Besson, Le Haut Colombier, Givry, 2017 (pinot) en Jean Paul Brun, l’Ancien, 2017 (gamay).
Beide zijn zeer transparante wijnen. We zijn het erover eens dat de tweede meer kruidnagel heeft. En dan gebeurt het. De discussie is losgebarsten. Links, rechts, formulier, kolom, wat waar en nog veel meer. Voor mij als ‘notulist’ geen lijn in te ontdekken. Ik kan ook niet multitasken. Later blijkt dat ik dit gevoel meermaals zal hebben…

Serie 2 bestaat uit drie wijnen. Kees herkent in Domaine Cheysson, Chiroubles, 2017
(gamay)
de viooltjes en banaan. In Lawson’s Dry Hills, Marlborough, 2017 (pinot noir) neemt hij kers en kruidnagel waar. En in Barkan vineyards, Classic, Negev Israël, 2016 (pinot noir) paddestoel en kruidnagel. Goed gedaan! Over de kwaliteit van de Lawson’s verschillen de meningen nogal. Sommigen zijn lyrisch, ik minder.

Serie 3 bevat 2 x gamay en 1 x pinot noir. Ik beken, ik vind het niet makkelijk. De eerste is heerlijk. Het is Thörle, Saulheim, 2016 (spätburgunder = pinot noir). Zeer transparant, frisse zuren, tannines en ook wat koffie.
Door dat laatste zeg Willem Jan dat het wel pinot noir moet zijn. Overigens staat koffie niet op de lijst met (vanavond) toegestane aroma’s. Bij Domaine Pascal & Annick Quenard, Savoie, Gamay, 2016 (gamay) ontstaat alweer discussie over zoet, zuur, Limburg, Amerikaans, en raak ik de draad weer kwijt. We proeven ook Michel Troisgros & Stéphane Sérol, Les Blondins, 2017 (gamay). Ik misplaatste deze als pinot noir.

De laatste serie, met steviger wijnen. Over Purcari, Moldavië, 2016 (pinot noir) zegt Noël dat het een ‘warme’ wijn is, zwoel, koffie, tannines en voor hem uit de Nieuwe Wereld komt.  Jean Paul Canitz, Muratie, Zuid Afrika, 2016 (pinot noir) wordt keurig gepositioneerd in Zuid Afrika! Meerderen herkennen het rubber. De derde wijn van deze serie is Domaine Anita Moulin à Vent, Très vieille vignes, Les Caves 2017 (gamay). Annemiek en anderen herkennen duidelijk de viooltjes.

Nu we door alle gamay’s en pinot noirs heen zijn vraagt Hans ons of het werkt om constructief en systematisch te proeven?
Claartje zegt trots dat ze volgens het formulier heeft geproefd en er – maar – twee fout heeft. Anderen bekennen dat het moeilijk is om de ‘oude’ gewoonte los te laten. Zo bekent een lid eerlijk dat hij nog steeds een conclusie verbindt aan het proeven en er vanavond dan maar de bij zijn conclusie passende verklaring heeft gezocht. Foei! Ik denk dat Hans zijn doel van de avond met glans heeft bereikt. Een glimlach op zijn gezicht doet mij die conclusie trekken.

Hans trakteert ons nog op een zoete uitdrinker: Landauer, Ruster Ausbruch, Oostenrijk, 2012 (furmint en pinot blanc). De zoete wijnen uit Rust kennen een lange historie. Net als bij Sauternes en Tokaj zijn de druiven in meerdere rondes, één voor één (‘Ausbruch’) geoogst. Edele rotting (botrytis) heeft dan zijn werk gedaan. De druiven zijn ineen geschrompeld, waardoor de zoetheid is geconcentreerd. Deze Trockenbeerenauslese herbergt de spannende combinatie van zoet en toch fris, bloemen en edele rot. Een prachtig slot van een mooie proefavond.

Verslag en proefnotities Eric Hoepelman