Tag: Madeira

Wijn en zuurstof, een verkenning
By in ,

Wijn en zuurstof, een verkenning

De thema’s rondom wijn en wijnproeven zijn
schier onuitputtelijk. Ga maar na: de druiven, de invloed van het klimaat,
terroir, wijnmaakmethodes, de filosofie van de wijnmaker, nieuwe technieken,
etc. We hebben al veel thema’s de revue laten passeren. Wijn en zuurstof is een
leuk thema. Rob van Ginneken is als wijndocent een van onze meest ‘studieuze’
leden, dus dat belooft veel. Maar alras blijkt dat het thema zuurstof óók breed
is: de invloed van zuurstof vóór de vergisting, tijdens de vergisting, na de
vergisting én na het bottelen. En dan hebben we ook nog de invloed van zuurstof
door decanteren. Eigenlijk kan dit thema in ieder seizoen terugkomen zonder dat
we ons gaan vervelen. Met steeds boeiende proeverijen.

Rob zet ons een proeverij voor met een
amontillado, twee ‘kwetsbare’ wijnen, een gemanipuleerde serie, niet kapot te
krijgen wit, niet kapot te krijgen rood, gevolgd door oxydatief én reductief
zoet en een vintage port als uitdrinker. Hieronder de – zoals altijd – subjectieve
keuze.

Château Musar (blanc) 1999, Libanon

De witte wijnen zijn geouderd nóg mooier dan
de rode wijnen, zegt Nello na het onthullen van de identiteit van de wijn. En
hij vertelt hóe mooi de 1969 nu nog is… want het drinken van deze veertien jaar
oude wijn is ook nu nog als kindermoord te betitelen – zo begrijpen we. Gemaakt
van  Merwah and Obaideh. De smaak valt
mij niet mee, kortaf, bitter en niet zo aangenaam. Maar de neus van de wijn is
fantastisch: ananas, citrus en een vage honingimpressie. En… viooltjes! Noël
ruikt zoethout en witte amandelen.

L’Érèbe, vin de France, 2010, Domaine des Maisons Brûlées

Natuurlijke wijn, van een querulante wijnboer
Michel Auge uit Tourraine (Loire) die wijn maakt van Cabernet franc en Cot.
Zonder toegevoegd sulfiet. Zó mooi als ik de neus beoordeel, zo moeilijk vind
ik de smaak die niet overeenstemt met wat de neus belooft. Nogal astringent en
met bitters. Mist wat breedte en vulling. Ik krijg zin om hier steeds maar aan
te blijven ruiken. Deze wijn opent zich als een pauw in het glas: zwaar
geparfumeerd, morelkers en toffee, Provençaalse kruiden. Ook wat mineraal.

Château Paul Mas 2010, Clos des Mûres,
Coteaux du Languedoc, is de wijn uit de gemanipuleerde serie, waarbij een
magnum is overgegoten naar een fles op respectievelijk zondagavond,
maandagavond en dinsdagavond. De proevers bemerken dat de wijn uit de
geblindeerde flessen wel héél veel verwantschap vertoont. Het merendeel van de
proevers waardeert de wijn die zondagavond in de fles is geschonken veruit het
beste. Dit is de wijn die, zegt Rob, relatief het minste zuurstof heeft gehad –
de maandagavond en dinsdagavondwijn heeft immers in de magnum véél meer
zuurstof gehad. Mijn aantekeningen van de maandagavondwijn (die ik het beste
vond): vuursteen, cederhout. Berry ruikt florale tonen, cassis en lavendel. Ik
ook nog wat terroir en dennennaalden. De wijn heeft een goede balans en nog
flink wat toekomst.

In de dialoog hierover dringt zich een
conclusie op: beluchten kan de gepercipieerde smaak van een kwaliteitswijn
verbeteren, maar beluchten heeft niet zoveel zin bij heel eenvoudige wijnen. En
natuurlijk: oproep tot verdere discussie door Rob! Zie de kleine lettertjes
onder dit artikel, reageer gerust.    

Domaine Baumard 2007, Savennieres, Trie
Speciale

Zéér geparfumeerde wijn, in mijn
aantekeningen staat: viool-viool-viool! Ook een brandnetelimpressie. Mooie
harmonieuze wijn, stevige smaak en duidelijk aanwezige alcohol.

Barbaresco 2001, Produttori

Coöperatiewijn van Nebbiolo. Frank was
helemaal in zijn sas met de wijn: cassis en framboos in de neus. Ook wat munt.
Een gebalanceerde wijn. Mijn aantekeningen: bruine rand, framboos en kers, een
mooie neus bij een smaak die een breed palet van indrukken beslaat:
kreupelhout, vuursteen, laurier. Goed op dronk en eigenlijk valt er bij deze
wijn niet zo veel te wensen. Voor mij de mooiste wijn van de proeverij.

Henriques & Henriques, Madeira 10 jaar
oude Bual

Hartendiefje van Rob. Licht groene rand,
krentjes in de neus, zwoele neus en prachtig uitgebalanceerde smaak. HansL is
onder de indruk van de kleur: amberkleurig met oranje reflectie, intense neus
met hars en noten, de wijn ‘opent’ je neus, zegt Hans. Ook wat tonen van vijg
en chocolade.

Tokajer Aszu 2000, Hétszóló, 5 puttyonos

Hartendiefje van Rob. Groen-gouden kleur,
abrikoos en Turks fruit. Prachtige zoet-zuur balans, heel spannende wijn met
veel complexiteit. HansL noemt kruidigheid, caramel en noemt de neus
interessant. Levendige wijn met impressies van ingeblikte mandarijnen.

Met dit thema
kunnen we driftig verder gaan ontdekken. Rob, bedankt!

Reprise Etikettenproeverij: “Ik kan alleen maar Hallelujah roepen”
By in ,

Reprise Etikettenproeverij: “Ik kan alleen maar Hallelujah roepen”

Ze staan samen op de catwalk, die Hans bouwt temidden van de proeftafels. Een enkele is verlegen. Anderen zijn juist betoverend mooi. Er zijn klassieke aantrekkelijken. Of eigentijdse. Bella Italia, de Italiaanse schonen zijn tot in de puntjes verzorgd. Er staat ook design. Hans Lodewijkx geeft een reprise Etikettenproeverij. We praten ineens over aspecten van de wijn waar we normaal gesproken aan voorbij gaan: glansvernis op het etiket, brailletekens, typografie en de kwaliteit van de afbeeldingen. Iedereen laat zich leiden door etiketten en de uitmonstering van de fles. “Vooral vrouwen”, hoor ik. Maar dan klinkt er uit een mannenmond: “Nee hoor, want ik kijk er ook naar”. Zo’n dertig flessen staan gerangschikt. We proeven om te  beginnen een Slovenische Fürmint (verrassend prettig) en een Spaanse Rias Baixas van Albariño (strak en aangenaam).

Pinot Grigio 2011, Riff, Alto Adige

Karakteristiek:
op het moderne etiket staan stenen afgebeeld. Proefnotitie: licht kruidig met
mooie mineralen in de mond, zoetje. En weer een bittertje in de afdronk. Prima glas. Paul ruikt abrikoos, kruisbes en roemt de frisse aanzet. Er is hier dus
een duidelijke link tussen het etiket en de smaak.

Pinot Grigio 2010, Alois Lageder, Alto Adige 

Karakteristiek:
Eigentijds. Lageder laat kunstenaars een bijdrage leveren aan de etiketten, op
deze fles staat een afbeelding die is afgeleid van een rooster in de productieruimte. Proefnotitie: duidelijk mineraal in de neus en een heel zachte aandronk, sappige wijn met zijdezachte textuur, prima balans. Claartje noemt deze wijn iets harmonieuzer dan de vorige. Kees prijst de balans, een subtiel zoetje. Rob proeft licht boter.

Vermentino 2011, La Spinetta, Piemonte

Karakteristiek:
etiket met een neushoorn illustratie. Proefnotitie: Sebastian prijst de balans en goede zuren, Noël zegt dat de wijn het moet hebben van de opbouw in de mond, de wijn blíjft maar doorgáán, Henk noemt de wijn mooi, Kees ontdekt kruisbes en mango, Nello is kritisch want mist wat zuiverheid, Twan ruikt dierlijke tonen die hem niet aanstaan. Mijn aantekeningen: Citrus in de neus, viefe wijn met spanning en een prachtige balans. Mooie witte wijn uit Noord Italië.

Scharzhofberger 2009 Kabinett, Egon Müller, Saar

Karakteristiek:
etiket dat al vele decennia ongewijzigd is, klassieker dan dit bestaat niet. Met fraaie krullen, gekalligrafeerde letters, illustratie van het domein
omgeven door druivenranken.

Proefnotitie: Volgens mij is dit de eerste keer dat ik een wijn in het glas heb van deze topproducent en het is een waar genoegen.
Zweem van kastanjechampignons in de neus, mineraal. De smaak heeft een schitterend zoetje, prachtige balans en pure harmonie. Zeer klassieke wijn, in deze klasse het allerbeste dat Duitsland (of moeten we zeggen: de hele wereld?) te bieden heeft. Nello roemt het delicate petrolbouquet. Hartendief van Hans.

Grüner Veltliner 2008, Smaragd, Weingut Knoll, Ried Loibenberg, Wachau

Karakteristiek:
wie deze wijn één keer heeft gezien/geproefd, vergeet dat nóóit meer. Een etiket dat mooi is van kitscherigheid, noemt Hans dat. Volstrekt uniek. Het mooie is dat je bij het zien van dit etiket vrijwel altijd weet: ik ga genieten. Proefnotitie: Gerard is duidelijk, “dit is de meest complexe  Grüner Veltliner die ik ooit heb gedronken”. Kees ruikt banaan, Paul groene groente. Jan ruikt heideveld, kiezelsteen en mineraal. Mijn  aantekeningen: superneus met veel boter, hooi en later ook abrikoos en peer. Pittige wijn met een sappige aandronk, hoge concentratie van zuur/bitter/mineraal. Een absolute eetwijn, die zal schitteren op tafel.

Chablis Premier Cru Vaillons 2011, Jean Paul et Benoit Droin

Karakteristiek:
Oer-klassiek Frans. Met (uiteraard) géén achteretiket of toelichting op het etiket. Proefnotitie: Altijd mooi als een wijn een verhaal heeft… Hans proefde dit glas bij een camembert in restaurant Cordial in Oss, een goede combinatie, zegt hij. Kees (ik hou niet van Chablis – maar wél van dit glas) roemt het stuivend bouquet , het sap in de wijn, de prachtige aanzet en constateert: “Ik kan alleen maar Hallelujah roepen.” Nello prijst de expressiviteit. Mijn aantekeningen: strakke mineraliteit in de neus, heel fris in de mond, mooie appelzuren en lekker vief!

Blandy’s Madeira 1940 Sercial

Karakteristiek:
op de fles geschilderde letters en cijfers. Proefnotitie: noten zegt Willem-Jan, koffie, caramel en ijzer. Gerard ruikt rozijn en toffee. Wierrook hoor ik noemen. Hans noemt de neus heftig. Ik ben ‘verkocht’ bij deze Madeira, mahoniekleur met lichtgroene rand, met zo’n heerlijk complexe neus, alleen het ruiken is al een genoegen. Ik ruik hier oude textielfabriek – een zweem daarvan ruik je nog als je door het Tilburgse museum de Pont loopt. Speculaaskruiden, amandel en marsepein. De smaak is prachtig droog. Een droom van een meditatiewijn.

Naast twee verschillende stijlen Sauternes (Château Romer du Hayot 2003, klassiek, Château Liot 2003, op fruit gemaakt) proeven we een Gewürztraminer.

Gewürztraminer 2007, Hengst, Zind Humbrecht, Selection de Grains Nobles

Adembenemende wijn. Maximale score drie *-sterren. Goudkleurig, explosie van een cocktail van tropisch fruit, perzik en abrikoos. Pure nectar, schitterende harmonie. Gebottelde Perfectie. Hartendief van Hans.

Blije gezichten na deze proeverij.

Goud van oud
By in ,

Goud van oud

Geen van de leden van de Brabantse Wijnsociëteit heeft zo’n eigen stijl van proeverijen organiseren als Hans Lodewijkx. Je kunt er allerlei labels aanhangen: bizarre line ups, verrassingen, hard werken, verrassend, creatief-chaotisch, adembenemend. Maar vóór alles zijn de proeverijen van Hans feestjes. Die zich etsen in het brein. We proefden ooit 24 Nederlandse wijnen op één avond. En de fameuze etikettenproeverij, ook met 24 flessen. De fabelachtige Madeiraproeverij met een wijn uit 1875, het jaar dat de opera Carmen het eerst werd uitgevoerd. Dit keer hield Hans zich aan de gewenste 12. Of niet? Hij goochelde met in- en uitdrinkers, met jokers tussen de series en met getallen. Is dit fles zeven? Of de echte zeven? (Twee flessen met een zeven gaan rond, waar op één staat ‘de echte’). De Goud van oud witte wijn proeverij past helemaal in de serie eigenzinnige proeverijen. Met zijn liefhebbershart bracht Hans geweldige wijnen op tafel, enkele curieuze en uiterst zeldzame… Het was vloeibaar geluk van begin tot het eind.

Vernacchia di Oristano, Reserva 1980, Josto Puddo, San Vero Millis, Sardinië

Uiterst curieuze wijn, dertig jaar oud. Oxydatieve stijl, maar wel heel mooi. Mahonie kleur. Krentjes in de neus. Aangename droge aandronk, die vertwijfeling oproept. Is dit sherry? Of madeira? Nee: Vernacchia di Oristano! Rijke smaak met amandelen, bitters en forse zuren. Opmerkelijke aperitiefwijn.

Witte wijn die kan rijpen, dan moet je denken aan chardonnay, chenin blanc en riesling. We proefden deze wijn in veel varianten. Wereldtoppers. Soms maakte een gereputeerde wijn die reputatie niet waar. Dat maakt mij altijd onzeker over mijn proefkwaliteiten, want je zoekt toch de schuld daarvan eerst bij jezelf. Over die toppers hebben we veel discussie. Sommige wijnen mogen best véél lucht hebben, vinden de makers. Nicolas Joly meent dat zijn Savennieres erop vooruit gaat als hij twee, drie dagen open staat.

Clos St. Hune Riesling 1997, Trimbach, Ribeauvillé Alsace

Dit is de absolute Riesling topper uit de Elzas. Wat Château Margaux is voor Bordeaux is Clos St. Hune voor de Elzas. Mooie mineralen en boter in de neus, boenwas. Sappige wijn en hoge zuurgraad. Herkenbaar riesling. Maar… in mijn aantekeningen staat ook: tikje eendimensionaal naast de volgende wijn. Dan laat je zo’n wijn in het glas staan en de neus is na verloop van tijd steeds mooier. Bloesem! Je weet: we moeten ons oordeel opschorten en deze wijn nog eens proeven.

Riesling Clos Windsbuhl 1993, Zind Humbrecht, Turckheim Alsace

Rijkere neus met veel complexiteit: granny Smith, brandnetels, mineralen. Later bloemrijk. Sappige wijn, honing zegt Kees. Prachtig nahangende wijn met ontzettend veel verfijning.

Riesling Kiedrich Gräfenberg 1997 Spätlese, Robert Weil, Rheingau

Dezelfde wijn, hetzelfde terroir met alleen één jaar verschil. Alleen weten we dat natuurlijk niet met de geblindeerde flessen. We bezochten dit domein op onze Rheingau studiereis en dan is het proeven van zo’n gerijpte wijn helemaal top. De neus geeft botertonen, mineralen. Rijke neus. Vitale wijn met prachtige balans in zoet en zuur. Elegantie! Nello raakt helemaal in vervoering als hij deze wijn bij een stoofvlees met pruimen gerecht droomt.

Riesling Kiedrich Gräfenberg 1998 Spätlese, Robert Weil, Rheingau

Volgens de jaargangkaarten is dit een minder jaar. Toch ging mijn voorkeur naar deze wijn, een fotofinish. Goud in het glas. Boter, honing en ananas in de neus. Ik noteer: iets boerser en meer concentraat. Rinsige toets en prachtige balans.

Van chardonnay proefden we drie Chablis en een Puligny Montrachet.

Chablis 1er Cru Les Fourchaumes 1997, Domaine Laroche, vieilles vignes

Ongelofelijk complexe neus die steeds meer geeft: appeltjes, vuursteen, even een toon van kattepis. Rondeur in de aandronk. Richard ruikt hier oesters/zeevruchten. Paul herkent de chardonnay en denkt dat de wijn – rond, zacht en afgebouwd – nog héél lang mee kan.

Chablis Grand Cru Les Blanchots, 1997 Reserve de l’Obedience, Domaine Laroche

Ook in deze serie hetzelfde domein, nu ook het zelfde jaar, maar dan van twee wijngaarden. Deze wijn ruikt naar leisteen, petrol en boenwas, zegt Jan. Mijn aantekeningen: mineralen neus. Sappige en evenwichtige wijn met heel even een oxytoon in de aandronk, maar daarna vooral karakter en power. Wat hangt deze wijn lang na!

Puligny-Montrachet 1er Cru les Garennes 1996, Olivier Leflaive, Bourgogne

Bij deze wijn voel ik me schuldig. Mijn aantekeningen zijn nogal neutraal: gesloten neus, hoge zuurgraad, tikje kortaf. Op de tong toch wel mineralen. Ronald verwoordde de wijn véél mooier: complexe neus met kruiden, exotisch fruit, vijgen en gerookt spek. Nello valt hem bij: een héél zuivere wijn met fraaie zuren. Hier wreekt zich dat ik niet zo vaak Hoge Witte Bourgogne drink en ja… verfijning moet je leren waarderen.

JOKER: Sagrantino de Montefalco 1995, 25 anni, Arnaldo Capraï, Umbrië

De enige rode wijn van deze avond en bepaald geen misselijke. Een duidelijke liefhebberswijn van de autochtone Sagrantino druif, die beestachtige wijn kan geven. Aards, natte grond, zegt Kees. Ik ruik vooral vuursteen. Laurier zegt Nello. Veel vanille aldus Rob. De smaak vind ik in dit geval mooier dan de neus: rondeur en heel veel spel, warm powerhouse met kersen. Op dronk en toch nog duidelijk straffe hoekjes. Een belevenis om te drinken!

In de laatste series proefden we drie chenin blanc en een scheurebe.

Les Vieux Clos 2004, Savennieres, Nicolas Joly

Gemaakt door de Koning van de biodynamische wijn. Enorm rijke neus met honing, uitstekende balans en een prachtig bittertje in de smaak. Hele fraaie wijn. Veel discussie hier, o.a. over de zaaikelender van Thun en de wormpjes in de worteltjes van onze penningmeester die met die zaaikalender de groentetuin beheert. De theorie is overdreven, zei hij, maar zorgvuldig werken betaalt zich altijd uit. Biodynamisch bewerkte wijngaarden brengen veel meer werk in de wijngaarden met zich mee, maar: het resultaat mag er zijn.

Moulin Touchais 1977, Coteaux du Layon

Kaas en marsepein in de neus, moeilijke wijn. Flinke viscositeit en krachtige aandronk, vol en rond in de mond, met honing. Richard roemt het ambergoud en beschrijft de smaak met zuivel, bitterkoekjes, sinaasappelschil, marmite, oude kaas en hoge zuren. Ronald benoemt vleesbouillon in de neus. Als ik goed doorruik komen er vanillecake geuren los en Turks Fruit.

Vouvray Le Mont Moeulleux 1997, Domaine Huet

Goudkleurige wijn met iets onbestemds in de neus. Kees benoemt perzik en bloemen. Ronald ruikt kastanje, bogter, thee, vijgen. Sappige wijn met uitstekende balans. Héél karaktervol betitelt Richard de wijn, met goed ingepakte bitters en zuren.

Scheurebe 2001 Eiswein, Muller-Catoir, Haardter Mandelring, Pfalz

Hier verschijnen zonder enige twijfel de maximale drie *-sterren naast de aantekeningen. Wow-in-het-kwadraat! Sinaasappelschil. Jasmijnbloesem. Overweldigend kruidig en expressief. Citrustonen. Zéér complex. Botytris. Perzik. Zeer harmonieuze smaak, niets te wensen, perfect balans en dus: hemelse wijn.

Hans zei dat hij in de proeverij wat echo’s had verwerkt van eerdere proeverijen. Met als pièce de résistance de volgende wijn. Uit het jaar dat AFC Ajax werd opgericht. De vijfde wereldtentoonstelling in Parijs met een eerste metrolijn. Gaudi begint de aanleg van Parc Guëll in Barcelona. Von Zeppelin hangt 20 minuten in de lucht met een luchtschip. Het patent wordt aangevraagd op de paperclip. Het geboortejaar van filmregisseur Louis Buñuel. Van schilder Karel Willink. Van vlieger Antoine de St. Expupéry, auteur van de Kleine Prins. Oscar Wilde en Friedrich Nietzsche sterven.

Henriques & Henriques Solera 1900 Malmsey Madeira

Olijfgroene rand. Rijke neus. Perfecte balans met verfijnde bitters en mooi nahangende afdronk. Dit is een belevenis, proeven van gebottelde zonneschijn die 110 jaar oud is, méér dan 40.000 dagen!

Memorabele, uiterst memorabele, proeverij.