Categorie: Food and Wine

Riesling uit de Elzas, we weten het even niet
By in ,

Riesling uit de Elzas, we weten het even niet

In de jaren
negentig werden de Rieslings in de Elzas zoeter. Dat leek slim van de grootste
witte wijnregio. Meer variëteit. Maar voor de consument is het toch lastig, je
weet bij een Riesling uit de Elzas meestal niet wát je gaat proeven. Trimbach
bleef de droge wijnen trouw. “De laatste tien jaar kiezen veel wijnbouwers die
vielen voor meer zoet – een vals soort rijkdom – toch voor een drogere stijl”,
zegt Jean Trimbach. We proeven Elzasser Riesling.   Annemiek bezocht het gebied, de wijnbouwers. We
krijgen een selectie op tafel. Aangekondigd zijn de rieslings, maar we proeven
meer en breder. Ook komen interessante weetjes naar voren. Zoals het feit dat
maar liefst een kwart van de 150 miljoen flessen uit de Elzas bestaat uit
Cremant. Dat zijn dus 37,5 miljoen flessen per jaar. We proeven de Cremant
d’Alsace van Jean Marie Haag uit Soultzmat. Extreem veel bubbels, prettige
fruitgeuren, licht citrus, wat banaan, prettige smaak, goede balans, Noël roemt
de veel fijne mousse, zachte aanzet, blijft zwoel, niet helemaal droog, zuurtje
eronder, limoen en meloen.

We proeven –
zonder dat te weten – vier witte wijnen van Riesling. Dat blijkt pas na het
uitpakken van de flessen. We weten het even niet bij het proeven. Iedereen is
bedachtzaam. Iemand mist appeltjes. Een ander zuren. Een ander vindt dat er
veel kruidigheid te proeven is. Zelf dacht ik aan pinot gris.

Riesling PFAFF
2016 Cave de vignerons Pfaffenheim

Lichtgeel,
zwoel meloen sappig goede zuren, bittertje in afdronk, ook best veel zuren.
Berry benoemt citrus, frisheid en noemt de wijn te jong om nu te drinken. 

Riesling
Steingold 2015 Cave de vignerons Pfaffenheim

Mineralig,
licht kruidig, goede balans, minder zuren, rondeur. Berry benoemt een zoetje in
de aanzet, voller dan de vorige wijn. Niet gek, want deze wijn komt van Grand
Cru wijngaarden. 

Riesling Grand Cru Eichberg 2016 Odile Weber

Geurig, kruidig,
expressief, breder, pauwenstaart neus, piepklein zoetje, goede balans,
charmerend, lang nahangend, heel harmonieus. Ik vind dit een indrukwekkende
wijn van een wijnbouwer die biologisch werkt. De opbrengsten zijn laag (30 tot
50 Hl/ha voor Grands-Crus): dit garandeert een goede kwaliteit in alle
weersomstandigheden. Het sap vergist zonder toevoeging van gist, SO2 of
vitaminen. Geen chaptalisatie. De wijnen fermenteren op hun eigen ritme met de
inheemse gisten van de wijnstok, en verkrijgen daardoor een meer gevarieerde
aromatische expressie. De wijnen fermenteren van nature langzamer bij lagere
temperaturen, wat de uiteindelijke kwaliteit van de wijn ten goede komt

Riesling 2009
Goldert Grand Cru Cave de vignerons Pfaffenheim

Expressief,
peer, scheermes scherp met ook zekere verfijning, mooi glas, mooie zuren, ook
wat caramel, eetwijn, bittertje. Berry vindt dit veruit de interessantse en
spannendste wijn, kruidig, mooi filmend, goede balans, zachte aanzet. 

Elzasser zuurkool

Riesling wordt
in toenemende mate gebruikt in blends, zoals dat vroeger ook het geval was. We
proeven een goed in balans zijnde BLACK TIE 2017 met appeltjes en limoen. 

HAAG IMAGINE ALL THE WINE Riesling Pinot Blanc Pinot
Gris 2016

Van twee Pinot
Noirs krijgt de 17 maanden op houten vaten gerijpte cuvee 1621 de handen op
elkaar. 

Cuvee 1621 Pinot Noir 2015 Jean Claude Koehler   

Aardbei en
framboos, frivole neus, veel tannines in de smaak, bitters, neus is fijner dan
de smaak. Eric benoemt het zoetje en kers, beetje hout, lang van smaak.
Angelique ruikt pijptabak. 

Van drie
Gewürztraminers maakt de volgende op mij de meeste indruk. 

Gewürztraminer
2016 Grand Cru Pfersigberg, Odile Weber

Geëvolueerde
kleur, perzik, mango, zachte zalvende aandronk, heel harmonieuze wijn, zoetje
in de smaak. Toos zet tropisch fruit te ruiken, een zwoele aanzet. 

Fijne proeverij
met uitmuntende documentatie.

Piëmonte, het gebied met de Koning en Koningin van de wijnen
By in ,

Piëmonte, het gebied met de Koning en Koningin van de wijnen

 

Willem Jan schenkt ons vanavond wijnen uit Piemonte. Hij vertelt dat Piemonte een relatief luxe regio is. Vroeger met koningshuizen en nog steeds met koningswijn en koninginnewijn. En, zo zegt Willem Jan, ook met prachtige kookboeken.

De indrinker Deltetto, V.S.Q., extra brut, 2011, metodo classico is gemaakt van pinot nero en chardonnay. Een nette mousse, met een hint van noten. En volgens Annemiek ook een apart bittertje.

Bij de witte wijnen starten we met La Battistina, Araldica, Nuovo Quadro Piemonte, Gavi, 2017, cortese. Groengeel van kleur. De geur is interessanter dan de smaak, zegt Valerie. Ook Kees benoemt de ‘stevige neus’. We ruiken tropisch fruit als mango, perzik, ananas en zelfs grapefruitbitters.
Volgens Paul heeft de wijn ‘lengte en zuren’.

De tweede witte wijn, Deltetto, San Michele, Roero Arneis, 2017 heeft
zelfs een beetje een roze tint. Frisse zuren als in Granny Smith. Paul doet er nog wat hazelnoot,  stro en een klein zoetje bij om te komen tot ‘een knappe wijn’.

Dan gaan we al over naar rode wijnen.

De eerste is Marchesi di Barolo, Piemonte Grignolino, 2016. Een transparante wijn, met lichtbruin randje en besjesneus, zegt Toos. Dan neemt ze een slok; ‘wow, …, te jong, tannines, veel body en houttonen’. Grappig het verschil in neus en mond.

Fontanafredda, Briccotondo, 2015, dolcetto is minder transparant en dieper rood, met een paarse rand. Berry beschrijft de wijn als zwarte fruitbessen, leder, laurier, zachte aanzet en ook vlak, saai en geen italiaanse zuren. Oh jee!

Dan gaan we verder met twee wijnen van barbera-druiven.
Een keer d’Alba, de andere d’Asti. Barbera d’Asti heeft DOCG-status; d’Alba heeft de DOC-status. Kijk ook eens op youtube  (https://www.youtube.com/watch?v=xj_Y2QjSY18).

Wij proeven als eerste d’Alba, namelijk Deltetto, Rocca delle Marasche, superiore, 2015. Roodpaars, mooie neus, beetje branderig en een houtje. Ook wat ‘fruit met fruitvliegjes’, erg rijp, bijna te rijp. Rob vindt het een zwoele wijn, scherp. De barbera d’Asti is La Spinetta, Cà di Pian, 2014, barbera d’asti. Roodzwart, ruikt – vind ik – naar geknakt onkruid. Tannines zijn stevig aanwezig.

Ossobuco

Daarna proeven we drie wijnen naast elkaar. De eerste is een barolo, die wordt gemaakt buiten de barolo-zone. Dat is bijzonder; maar enkele partijen mogen dat. Deltetto, Parussi, 2013, barolo is dan ook gemaakt van door Deltetto in barolo gekochte nebiollo-druiven. Een neus van melkchocolade. Volgens Valerie met rood fruit zoals aardbei, een zoetje en toch fris. Diederick vindt het een fruitbommetje!

Dan het tweede proefglas van deze serie. Fontanafredda, Barolo, 2009. Wow! Ik herken een belegen Barolo-neus en verdrink in de geur alleen al. Lekker, lekker, lekker! Diederick vult aan met kers, leder, roosjes, zwoele aanzet, droog in tannine en blijft hangen. ‘Barolo, Koning van de wijnen en Wijn van koningen’. Deze wijn is één van de hartendiefjes van deze avond.

Het derde proefglas is gevuld met Fontanafredda, 2008, barbaresco. Ook
erg lekker, met aardse tonen, bessen en leer. Maar ik ben nog overdonderd door de vorige… En dat terwijl Barbaresco, naast Barolo, dan weer geldt als
koningin.

Willem Jan vraagt ons of wij het kunnen proeven welke van de drie de barbaresco is. Ik zocht het nog even op. Voor Barolowijn is een rijping op het domein van minimum 38 maanden, waarvan 18 maanden op houten vat, voorgeschreven. Voor een Barolo Riserva is dat zelfs een minimale rijpingsperiode van 62 maanden, waarvan 18 maanden op vat. Voor
barbaresco is – slechts? – een rijping van 26 maanden, waarvan 9 maanden op houten vat, verplicht. De Riserva’s dienen minimaal 50 maanden, waarvan 9 op houten vat, te rusten. Het is dan ook daarom dat een Barbaresco meestal iets lichter en fruitiger is dan een Barolo. Uitzonderingen daargelaten….

Dan gaan we terug in de tijd. Naar de jaren 90.

Eerst Giovani Corino, Barolo, 1997.
Een rijpe wijn, zegt Noël. Met melkchocolade proeft Kees. Ik proef mokka, thee, as, wildfond,  pure chocolade, brandewijn en tannine. Hartendief van Willem Jan.
De tweede 90-er is Moccagatta, Cole Barbaresco, 1999.
Tertiair en tandplakkend! Krenten en tabak, zegt Kees. Annemiek ruikt en proeft bouillon.

We sluiten de avond af, met een wijn waarmee zijn liefde met wijnhuis Deltetto begon. Jaren geleden zette oudlid Nello deze wijn voor. En Willem Jan was verliefd; zijn echte hartendief, en niet alleen van deze avond. Deltetto, appasito, Bric du Liun, Roero Arneis, 2006. Okerkleurig. Ik ruik verse asperge. Annemiek ruikt en proeft citrus, orange en tropisch. Mooi bittertje en honing.

Willem Jan, dank voor de mooie reis door Piëmonte.

Proefnotities en verslag Eric Hoepelman

 

 

Tour por España
By in ,

Tour por España

Kees van de Wiel neemt ons mee op wijnreis
door heel Spanje. We doen bijna alle regio’s aan. Kees vertelt ons dat Spanje
het grootste wijnland ter wereld is, wat betreft het beplante oppervlakte. Maar
door de relatief lage opbrengst per hectare, neemt Spanje – slechts – de derde
plaats in voor wat betreft aantal flessen.

En passant geeft Kees ons een inkijkje in
‘zijn wijnlogistiek’. Marja is zijn steun en toeverlaat en is er vanavond ook
bij. De buurman verzorgt het begeleidend typewerk voor deze avond. De
wijnleverancier heeft een keurig verzorgde reader verstrekt met
wijnbeschrijvingen. En ondanks al deze gedegen voorbereiding maakten
Zuid-Afrikaanse gasten van vandaag dat de wijnen net iets te laat in de koeling
gingen. Wij proeven ons daar toch doorheen.

Zonder de niet vermelde wijnen tekort te
willen doen, haal ik er drie aan.

Bijschrift toevoegen

De cava
Anne Marie Comtesse Brut Reserva uit Penedes is biologisch van aard. De
bubbel is belegen, volgens Toos, met appeltjes, vol en krachtig. Voorzien van
zowel een zoetje, als ook stevige zuren. Paul benoemt perzik, mandarijn, ananas
en grote zuren, die Annemiek dan weer bittere zuren noemt. Noël completeert het
smaakpalet met snoepjes.

Rias Baixas wijngaarden met Albariño druiven

We proeven Adegas Valmiñor, Albariño, 2015, Rías Baixas. Mooi goudgeel, met
voor mij mandarijn in neus en mond. Paul herkent lekkere frisheid, limoen,
citroen en vindt ‘m strakdroog. Enthousiast roept hij: ‘laat de oesters maar
komen’! Voor Kees is dit een hartendief; hij denkt zelf aan gegrilde
sardientjes.

Pagos de Indalia is een jonge, moderne bodega onstaan
in 2009. Het doel van eigenaar Diego Ortega is om wijnen te maken met een eigen
identiteit. De vrouwelijke wijnmaker Cristina Calvache heeft een master in
vinologie en deed ervaring op bij verschillende wijnhuizen in Zuid-Spanje. De
bodega ligt in de wijnstreek Almeria in het oosten van de Alpujarras tussen de
Sierra Nevada en de Sierra Gador. Het microklimaat is uniek met grote
contrasten tussen de warme dagen en de koele nachten. De wijngaarden bevinden
zich in kloven en tegen steile hellingen tussen 800 meter tot wel circa 1400
meter. Hiermee behoren ze tot de allerhoogste van Europa. Deze bodega zet
muilezels in bij het oogsten, wat grotendeels ’s nachts gebeurt.De muilezel
komt terug op het etiket.

Pagos
del Indalia, La Cabra & La Bota, 2013, Tempranillo, Cabernet Sauvignon,
Syrahruikt naar ambachtelijk gerookte grove worst.
Het zal komen door het getoast hout. Qua kleur ietwat evolutie in rand (Noël).
Toos proeft een droge wijn met tannines. Gelardeerd met vlierbes, een pepertje
en behoorlijk jammig. Ook Just herkent ‘veel meer fruit’. Superlekker, volgens
Paul. En de tweede hartendief van Kees.

Verslag en proefnotities Eric Hoepelman

Instructieve dubbelgangers proeverij
By in ,

Instructieve dubbelgangers proeverij

Cartizze wijngaarden

Eric Hoepelman brengt ‘wijnmakerswijnen’ op tafel in een heel instructieve proeverij. Wie erbij was bekijkt een fles prosecco voortaan altijd anders. Het prosecco gebied is mega groot, zegt Eric. In 2009 zijn oorsprongsbenamingen Europees vastgesteld. Er zijn twee benamingen die duiden op een prosecco uit het oorspronkelijke kleine gebied:  Valdobbiadene en Cartizze, beiden hebben een docg status (prosecco uit het grotere gebied heeft alleen doc). Eric bezocht het gebied en hoorde interessante achtergrondinformatie.

Op de vlakke wijngaarden die kunnen worden bewerkt met machines gaan 100 manuren  per hectare zitten in onderhoud. Dat loopt op tot 300, 600 of 1.000 manuren per hectare onder lastiger omstandigheden. De Cartizze wijngaarden vergen meer dan 1.000 manuren per hectare onderhoud. Met die wetenschap snappen we meteen de prijsverschillen tussen de prosecco’s veel beter. Een echt mooie fles heeft het prijsniveau van Champagne.

Indrinker BISOL Cartizze Prosecco di Valdobbiadene docg DRY

Mooie geur van peer, een zekere molligheid in een sappige smaak met een bittertje. Bekoorlijk zoet dat mooi nahangt, zegt Toos. Gerard prijst de bleke kleur, citrus aanzet van een fris zure smaak met zoete rand eromheen. Valerie herkent prosecco aan de zachte meloen geur.

BISOL Cartizze  2014 Private dosaggio zero

Gemaakt van 100% glera, 22 mnd sur lattes. Prachtige mineralen, peer, vanille, erg mooie wijnliefhebbersneus waarin veel te ontdekken is. Lekker complex, superdroge en rinse smaak. Ik vind het zo zonder iets te eten best lastig, goed bittertje in afdronk. Deze prosecco is wat liefelijker dan de Champagne. Rob prijst de fris fruitige aanzet. Annemiek de frisse appeltjes en mooie zuren. Noel herkent in de blind geschonken wijn geen brioche en geen champagnekenmerken, hij noemt de prosecco heel fijn en lekker fris. Hartendief van Eric.

Champagne Fallet Gouron blanc de blancs Grand Cru

Gemaakt van 100% chardonnay 7 j sur lattes. Ik vind deze wijn méér karakter hebben dan de prosecco. Appeltjes, erg true to type, duidelijk rins, volle smaak met veel concentraat en duidelijk een eetwijn.

VINA TONDONIA  Reserva 2004 Rioja

Witte rioja die 6 jaar op vat lag, gemaakt van 90% viura 10% malvasia. Heerlijke en verfijnde geur. Brioche, grote complexiteit, wat kruidigheid en wat kreupelhout. Heldere kleur, goudgeelzweem, enorm krachtige wijn met verschrikkelijk veel power, lang nahangend en heel bijzonder. In vergelijk met de volgende wijn liefelijker. Valerie benoemt bloemigheid en  fris zuur, Just de mooie zuren, tabakkerigheid en kleine oxy toets. Hartendief van Eric.

Kip met morieljes

CHATEAU CHALON Domaine Berthet-Bondet 2009 Jura 

Gemaakt van de Savagnin druif. Vin jaune die 6 jaar op vat op een gistlaag lag. Oxydatief, zachte en milde aandronk, iets van mocca in de smaak, ook enorm veel power, eetwijn, erg goede balans.

Deze wijn brengt de tongen los. Valerie krijgt associaties aan een slechte stapavond. Een schrik contract met Just die de zilte geur prijst, hout benoemt en prachtige stevige zuren. Hij ruikt noot, pistache, lekker stevig glas,naast gegrillde vis heerlijk! Wat wijn al niet doet, want Wilem-Jan komt met deze geur thuis in Bergen op Zoom: spiritus, gegiste suiker en ethanol. Hij ruikt ook een verborgen abrikoos. Lekker in de mond, maar je moet echt wel volhouden. De combinatie van deze wijn met kip en morieljes is klassiek.

Hele mooie proeverij, waarin we ook ingedikt rood (Amarone) en wit van gebotrytriseerde druiven proefden.

Bonte avond met tevreden gevoel
By in ,

Bonte avond met tevreden gevoel

Timorasso druif  – in 1980 bijna uitgestorven

Hieperdepiep
Hoera, onze proeverijen beginnen weer. Op de werkavond nemen leden een
ontdekking mee, een trouvaille. Het is altijd een bonte avond. Waar we het
programma samenstellen. En na de proeverij tevreden huiswaarts gaan. 

Uit de Pfalz
proeven we een witte wijn van Markus Kruppenbacher, genaamd Element. Gemaakt
van een blend van  druiven:
gewürztraminer, riesling en sauvignon. Heel aardige wijn met mineralen, hooi,
drop en citrus (berry) ceder en mestimpressie (annemiek), de citruszuren zitten
ook in de smaak met een goede balans.

Uit Rheinhessen
proeven we een houtgerijpte chardonnay van Weingut Knewitz die blind geproefd
zomaar voor een Meursault wordt aangezien. Dan doe je iets goed. De wijn heeft
– uiteraard – een hele hoge houtexpressie (berry) en in de smaak veel
mineralen, vuursteen en in de smaak een piepklein bittertje bij een goede
balans. 

Papardelle met truffel en hierbij de witte Borgogno, hmmm

Uit Piëmonte proeven
we een witte wijn van een curieuze druif die bijna was uitgestorven: de Timorasso.
 Leuk zijn die authentieke wijnen. De
Borgogno Derthona 2016 heeft ananas en tropisch fruit in de geur, de smaak is
vol. 

Uit
Marokko  proeven we een rode wijn,
Medaillon Cabernet 2015 van Domaine de Ouled Thaleb. Vannile en acacia in de
geur (annemiek), veel kersen in de geur, heel frivool en een piepklein zoetje
in de smaak. Doet een beetje denken aan een Nieuwe Wereld wijn. 

La Chartreuse van Paveil de Luze in Margaux

Uit Bordeaux
proeven we twee klassiekers, Pauillac en Margaux. Château La Fleur Milon is van
2005, heel aards, potlood-grafiet en stal. Het merendeel van de proevers geeft
aan dat de wijn kurk heeft. Château Paveil de Luze 2010 uit Margaux is in de
neus herkenbaar als Bordeaux. Chocolade en paprika in de geur, lichtvoetig in
de mond, veel zuren en nog duidelijk tannines (rob). Ceder, vanille en
kruidigheid, een wijn met heel veel spel. Fluwelige smaak en duidelijk nog
toekomst. 

Een heel mooi
begin van het nieuwe seizoen.

Geslaagde afsluiting seizoen met barbecue
By in ,

Geslaagde afsluiting seizoen met barbecue

We hebben het seizoen prettig en geslaagd afgesloten met de barbecue. Mooi weer, op de binnenplaats van het Maison du Vin, waar je je in het buitenland kan wanen. Diederick en Eric werden door de voorzitter bedankt en in het zonnetje gezet met een fraaie magnum.  

De Provençaalse rosé 2017 van Pigoudet (Aix en Provence) is van uitnemende kwaliteit. We genoten ook van een trebbiano uit Lugana, Le Creete 2017. We genoten van een frivole pinot noir uit Nieuw Zeeland, ook de Vino Nobile de Montepulciano 2015 van Bigi had dezelfde frivoliteit.Wijn uit magnum is altijd een feestje en Château Le Meynieu 2009 Haut Medoc heeft zich heel mooi ontwikkeld met ceder en laurier in een verfijnde neus en een lichtvoetige smaak.

Over Beaujolais, zoektocht naar terroir en groene noten
By in ,

Over Beaujolais, zoektocht naar terroir en groene noten

Terroir
+ Cru de Beaujolais, dat is het thema van onze laatste proeverij van het
seizoen. Zomerse wijnen, jong, vrolijk, gecombineerd met de heilige graal van
de wijnbouw (“als wijnbouw heden ten dage een godsdienst was, dan zou haar god
zeker Terroir heten”). Ben erg benieuwd hoe Paul Heemskerk dit gaat aanpakken.
De vragen die meteen opborrelen: hoe ruim of nauw definiëren we terroir? Zijn
het alleen bodem, klimaat, reliëf die een rol spelen? En: Zijn de
natuurlijke factoren in en rondom de wijngaard wel de oorzaak van de bijzondere
smaak van streektypische produkten? En ook: Proef je echt de bodem in de
wijn? (nee) Plus: Kun je
van dezelfde druiven een heel andere wijn maken? (ja). En vooral: Is de wijnbouwer niet belangrijk? (natuurlijk wel) Eveneens: Zijn
wijnen van verschillende streken wel zo gemakkelijk blind van elkaar te
onderscheiden? (nee, dat weten we
maar al te goed) Als laatste: Komt mineraliteit in de wijn wel van de
bodem? (nee)

Als de
discussie over terroir al alle kanten op gaat, hoe zit het dan met
terroirexpressie? Wellicht helpt hier de infographic van Lars Daniëls (met dank
aan Jamie Goode). Er is een duidelijk onderscheid in terroir en
terroirexpressie.KLIK OP DE ILLUSTRATIE.

De
vraag voor deze proeverij wordt: kunnen wij de sense of place proeven in
de gepresenteerde (geblindeerde) flessen Beaujolais? Helaas wordt deze hamvraag
niet ‘ontbeend’. Een paar keer wordt er naar granietbodems verwezen en dat was
het dan. Ik heb geprobeerd om wat meer informatie te krijgen over de geproefde
wijnen. Dat was verre van eenvoudig. De importeur(s) houden het bij
nietszeggende promobabbels. De website van een van de wijnboeren maakt het wel
erg bont; ‘its finesse, flavours and elegance make it the ideal wine for
women with taste’. (alain-michaud.fr over Brouilly). In de fiches
techniques (als ze al te vinden zijn) staat wel enige informatie, maar
nergens gestructureerd. Wie zich in terroir wil verdiepen heeft een aardige
klus voor de boeg. Op stap, naar de wijnboeren toe, naar proeffestiviteiten,
rondkijken, ruiken, nieuwsgierig zijn, vragen, studeren en nog meer proeven.
Kijk, zo ontstaat een master-studiereis terroir.

Wat
hebben we geproefd?1 x Beaujolais
Villages Blanc en 1 x Beaujolais Villages Rosé 2016 van Domaine des Nugues.De
rosé is verlegen en ingetogen, mild bloemig met wat bessen in de (korte)
afdronk.

Van
deze producent proeven we ook de Fleurie 2015 en de Morgon 2014. Paul heeft ervoor
gekozen de wijnen op keldertemperatuur te serveren. Hij heeft kennelijk een
zeer koele kelder, want gecombineerd met onze smalle proefglazen heeft de
Fleurie het erg lastig. De zuren worden benadrukt, de tannines spelen op. Als
de wijn iets opwarmt komt de verleidelijke kant naar boven. Soepel. Hapsap. Dat
wordt vast mooier met nog wat geduld. De Morgon vond ik het fraaist. Rond, vol
en krachtig, kersenjammig, kruidig, structuur.

INTERMEZZO macération carbonique: helemaal, half, of
helemaal niet

Beaujolais
wordt vaak geassocieerd met maceratie onder koolzuur, beter bekend als
macération carbonique. Hele druiventrossen worden na het plukken in een stalen
tank gestopt, zonder kneuzing. Het vat wordt hermetisch afgesloten en
ingespoten met koolzuurgas. Door toepassing van deze techniek wordt de
terroirexpressie naar de achtergrond geduwd. Voor de cru’s wordt macération
carbonique niet of nog maar gedeeltelijk toegepast en wordt de vinification
bourguignonne steeds belangrijker; ontsteelde druiven worden vergist,
waarbij de wijn bij de gisting tot wel drie weken op de schillen blijft voor
diepgang en kleur. Daarna volgt langere opvoeding op hout. In de Beaujolais
blijft macération sémi-carbonique of vinification beaujolaise het
belangrijkst. Hoe gaat dat? Hele trossen worden geoogst en in een afgesloten
vat gedaan. Onderin gaan de trossen kapot, komt sap vrij en start de
vergisting. Dat gebeurt spontaan of na toevoeging van gist. In de laag erboven
drijven de trossen in het sap; hier is alleen sprake van inweking. In de
bovenste laag zijn de druiven omgeven door het vrijgekomen CO2. In die laag
vindt de echte macération carbonique plaats. Daarna vinden remontages
plaats voor extractie. Vervolgens worden de druiven geperst en wordt de wijn
overgeheveld naar een ander vat voor de malolactische gisting en verdere
rijping. Hoe langer je het moment van persen uitstelt, hoe meer kleur en
structuur de wijn heeft. Bij wijnen uit Morgon kan dat oplopen tot 32 dagen. (Perswijn
oktober 2016; Lars Daniëls; Morgon, Beaujolais zoals – ie moet zijn)

We
proeven twee wijnen van Domaine Matray, beide uit 2014; een Chénas en een
Juliénas. Opvallend is de kleurtransparantie van beide wijnen. Is dit misschien
Pinot Noir? (We zijn op ons hoede omdat in de serie hiervoor een piraat van
Cabernet Franc bleek te staan).

De
Chénas > pioenroos | zacht & gul, framboos.

De
Juliénas > Viooltjes, pioenroos, kaneel | weer framboos, meer grip dan de
Chénas.

Door
de fijne website van Matray wat meer informatie over de wijnen. Over de Juliénas
bijvoorbeeld;

afkomstig
van de wijngaarden les Paquelets, Bois de Chat, Les 4 Cerisiers, Place des
Vignes & En Vayolette > 8 hectare > expositie: zuid & zuid-west
> oogst: midden september > stokken 45 jaar > Semi-carbonique >
geperst na 10 dagen. Rijping in grote vaten (beton? rvs? glasvezel?) Over de
bodem van de wijngaarden is helaas niets te vinden. De Chénas is een
hartendiefje van Paul en blijkt op eiken vaten van 215 liter te hebben gerijpt.

Op de
website ook een fotografische oogstimpressie. Zo krijgen we toch een beetje ‘sense
of place’.

De
uitdrinker blijkt hors-categorie curiosa-uitblinker. Rood. Kruidig. Zeer
kruidig. Sinaasappelzeste, anijs, kruidnagel. Is dit Barolo Chinato? Het doet
in de verte denken aan port, maar met een gigantisch bouquet garni. Wat
is dit?? Het
blijkt een notenwijn te zijn. In Frankrijk wordt het spul regelmatig gemaakt en
gedronken (niet verwonderlijk met zo veel notenbomen). De wijn wordt door een
Nederlandse klant van Paul in Frankrijk gemaakt. Het eigengemaakte etiket zit
over dat van een fles Lillet heen geplakt en vermeldt: Vin de la maison |
Chateau d’Hackfort | Vin de noix 2017 | Fabrique avec recette original. Met
het Vordense kasteel Hackfort heeft het niet veel van doen (in de lente een
bezoek meer dan waard vanwege de bloeiende stinzenplanten, het kasteel/landgoed
is één van de topgebieden van Natuurmonumenten), maar mijn nieuwsgierigheid is
gewekt.

Basisingrediënt is walnoot. Maar wel groene, onrijpe
walnoot. De noot moet nog maagdelijk wit zijn, de bolster onbeschadigd. Volgens
de traditie moeten de noten rond Sint Jan (24 juni) geplukt worden. Uit het 17e eeuwse kookboek ‘de verstandige kock’
(klinkt als nederdetective-tv) het recept voor gekonfijte walnoten: Pluckt
de noten af te Sint Jan, eer de pit hart is. Steeckt daer met een penneken
verscheydene ghaten in. Leghtse negen dagen of thien dagen te weeck en
dickmalen ververscht. Daernaer een weynig in water gesoden en dan in suycker of
syroop gesoden, doch wel 4 mael soolangh als limoenen of oranje, naer ‘t vlies
afgedaen is en nagelen of caneel ingesteken zijnde, temets in ‘t koocken met
wat honingh of suycker ververschende voor ‘t weghkoocken. Dan in de syroop
laten leggen. Soo kondt ghyse lange bewaren.

Recentere
bronnen (o.a. Janneke Vreugdenhil) geven dit recept voor notenwijn: oogst
twintig mooi groene onrijpe walnoten, haal ze uit de bolster en hak de noten in
stukken. Doe de noten in een pot van 6 liter/jerrycan met 4 liter rode wijn
(hoeft echt geen Pomerol te zijn), een pond suiker en een liter
inmaakbrandewijn. Zet het prutje een aantal maanden koel en donker weg.
Ondertussen kan het etiket ontworpen worden en kan lang nagenoten worden van de
zwarte handen… Filter het zaakje en bottel het in flessen naar keuze. Et voilà:
Brabantse Sociëteits-Notenwijn. Wel opschieten met noten plukken, want door de
klimaatsverandering ligt het plukpunt tegenwoordig 2 weken eerder. Ook dat is
terroir-gerelateerd.

Verslag en proefnotities Hans Lodewijkx

Écht leren van Franken en Württemberg
By in ,

Écht leren van Franken en Württemberg

Berry neemt ons mee naar Duitsland. En dit
keer naar een voor ons – en ook voor hem – minder bekende omgeving: de
wijnregio’s Franken en Württemberg. We gaan écht leren.

Franken(land) was oorspronkelijk voornamelijk
beplant met Silvaner. Om een beter rendement te behalen is in de 20e eeuw
Müller-Thurgau aangeplant. Deze twee druiven zijn nog steeds dominant in
Franken.

In Württemberg is dan weer tweederde
aangeplant met blauwe druiven. Daarvan bestaat de top drie uit successievelijk
Trollinger, Schwarzriesling en Lemberger. Voor witte wijn wordt meestal
Riesling gebruikt.

We starten met een indrinker. Gezien de
flesvorm moet deze uit Franken komen. Het is een ‘bocksbeutel’. De bocksbeutel
is een traditionele wijnflesvorm; een afgeplatte buik met korte hals.

Weingut
Weltner (Franken), Rödelsee trocken, Scheurebe, 2016
maakt de tongen al meteen los. Toos vindt het een mooie, vrolijke, frisse wijn.
Kees zegt erover frisfruitig, bloemig, appel, klein zoetje en klein fijn
bittertje in de afdronk.

We vervolgens met twee keer druif
Müller-Thurgau uit Franken. Volgens Gerard heeft Weingut Stahl (Franken), Müller-Thurgau, Hasennest Damaszener Stahl,
2015 een rijke fruitige neus, friszure aanzet, stevig zuur en als finale
toch nog een zoet randje. Weingut
Weltner (Franken), Rödelsee trocken, Müller-Thurgau, 2015 (Bocksbeutel)
doet Willem-Jan denken aan leverworst! Gelukkig nuanceert Annemiek dat met
eucalyptus.

De tweede serie bestaat uit twee witte wijnen
uit Württemberg. Rainer Schnaitmann,
Muskateller, 2 Stern, 2012 herbergt volgens gastproever Valerie: groene
paprika, abrikoos, en petrol. De afdronk is fris en zurig. En Hans L. lijkt
geïnspireerd door een eerdere term van W-J: leverworst! Ja, en dan ben ik de
draad even kwijt…

Weingut
Gold, Halbstück, Riesling, 2014 is een honingpot.
Mooiere neus dan smaak.

Laatste duo wit, beide van Silvaner-druif,
beiden uit Franken. De eerste is Weingut
Weltner, Rödelseer Küchenmeister, Sylvaner trocken, 2012. Toos vindt deze
bloemig, heldergeel en met abrikoos. Een fijne elegante wijn. Peter benoemt
jasmijn, mineraal, powerhouse, passievrucht, gebalanceerd. Voor Berry is dit de
eerste hartendief van deze avond!

De tweede is van hetzelfde wijndomein Weingut Weltner, Hoheleite Grosses Gewachs,
Sylvaner, 2012. Een pepertje, zegt Toos. Peter vult aan met vanille,
citrus, zuren, sappig, bittertje en kruisbes. Al met al de frivolere wijn van
deze twee.

We schakelen over naar rood. Twee keer uit
Württemberg. Weingut Rainer Schnaitmann,
Lemberger, 2 Stern, 2013 is volgens Angelique donkerrood met kersen,
pepertje en wat metaal in de neus; en daarna tannine en een bittertje op de
tong. Ook Noël herkent de  bitters
achterin. Weingut Rainer Schnaitmann,
Schwarzriesling (pinot meunier) 3 Stern, 2012 is aards, met rozenbottel en
hout. Kees bemerkt Velpon.

Bijschrift toevoegen

Nu twee rode wijnen uit Franken. Over Weingut Stadt, Klingenberger Portugieser R,
2012 zegt Noël: stal, natte wol, een topneus! Ook Martijn benoemt de natte
wol, maar is daarover minder enthousiast. Ik ben wel enthousiast vanwege de heerlijk
aardse tonen, ‘aardappel op bbq’. Paul benoemt herfstbos en Kees cacao en
whiskey. Voor Berry is dit zijn tweede topper van deze avond.

Weingut
Stadt, Klingenberger Spätburgunder R, 2012 heeft voor
mij iets te veel bitters, met wel een lange afdronk. Paul proeft veel kersen,
fruit+ en goede zuren. En Annemiek vindt deze wijn zelfs ‘zacht in totaal’. Het
kan verkeren.

We sluiten de avond af met een Bocksbeutel Horst Sauer, Escherndorfer Lump, Riesling Auslese,
2011. Mooi fris, zelfs rabarber en een hint van botrytis. Lekker! Ook voor
Berry één van zijn toppers deze avond.

Ik kijk terug op een lastige én leerzame
avond. Daarom zijn dit soort avonden ook zo mooi. Berry, dank je wel.

Proefnotities en verslag Eric Hoepelman

Neuzen richten - technisch proeven
By in ,

Neuzen richten - technisch proeven

Waarom neuzen richten,
zo begint Hans van der Horst zijn verhaal. Wel legt hij uit: hoe kun je een
proeverij zo maken dat je het niveau structureel opkrikt. Dat is het idee.
Daarom proberen we vandaag opnieuw de geurdoos van Hans. Met een herinnering
aan de vorige keer dat dit werd toegepast, tot frustratie van velen, met maximaal
5 uit 10 geuren goed. Zelf herkent Hans niet veel geuren. Des te
dapperder. Terloops schetst hij nog een voorbeeld van Unilever waar de Neuzen
elke ochtend geuren testen en leren op dezelfde manier benoemen. Of wij gaan
volgen?

We beginnen met de 12
basisgeuren van cabernet sauvignon. Uit de doos, niet uit de fles. Zwarte bes,
cederhout, peper en cacao bij een warm klimaat. Viool, groene peper en rood
fruit bij een kouder klimaat. Tabak, vanille en nog meer kan er ook bij. Uit de
geurdoos tovert Hans de geuren naar voren. Koffie staat niet op
de kaart, aldus Willem Jan. Het zit wel in de neus.

En toch, en toch. Mijn
verbazing is groot als de geuren worden genoemd die we net uit de langskomende
geurstrookjes hadden moeten halen. Uw proever, uw ruiker had er 9 van de 12
goed. Geen kampioensneus, die is van Annemieke. Zij scoort met 10 uit 12
onwaarschijnlijk hoog.

En dan, tijd voor
wijn! Cabernet uiteraard, waar we net aan hebben kunnen ruiken. Een aantal van
de Cabernets is voor ons en voor het gemak al eerder opgediend in een proeverij
van Gerard. We beginnen met twee glazen. Ons brein wordt gestuurd, gedicteerde
geuren komen terug in de beschrijvingen. Zelf ruik en proef ik
iets gerookts, cacao, zwarte bes en nog een handjevol kersen in het eerste
glas. Met wat rood fruit op de koop toe. Had ik dat ook gezegd zonder de
beginproef? Twijfel is de vaste eigenschap van elke proever. Het tweede glas
heeft een behoorlijke dosis kers. Ook wat cacao, wat droppigs en doet warmer
aan dan het eerste glas. In de beschrijvingen van deze eerste serie komt geen
enkele smaak of geur langs die we net niet uit de doos hebben gehad. Dominant
zeg, die cabernet, merkt de proefgever terloops op. Viool komt ook nog langs,
Gerard plukt ‘m. Een Chinese en een Franse wijn met kenmerkende eigenschappen.

De tweede serie heeft
opnieuw twee wijnen. Uiteraard opnieuw Cabernet, Chili en Australië. De Chileen
heeft een bek vol fruit, wat cacao en een beetje koffie. In de geur iets
gerookts. Wat ik voor deze avond eerder als verbrands zou hebben bestempeld.
Willem-Jan noemt deze en de tweede wijn zacht. Met het tweede glas iets
jammiger. Annemieke herkent duidelijk bloemen in de geur van de Australiër. De Australische
cabernet komt mij als een violenveld tegemoet. Met in het veld een weeïg
kersje. De stevigere tonen komen later. Chocola, lees: cacao, zwarte bes, en in
de neus steeds meer paprika. Waar die normaliter vaak juist naar de achtergrond
schuift. Deze tweede heeft ook de voorkeur van Noël. Klassieker, vanille,
cacao, aardbei, elegant en, voor een nieuwe wereldwijn, valt ie ontzettend mee.
Een klassieke uitspraak op zich. Kees noemt deze wijn frisser, HansL sluit zich
daarbij aan. De Chileen is wat logger. Hoe ruikt zoethout, is
hout en vanille uit dezelfde familie? De discussie gaat vanavond veel over
smaak en geur. We gaan door.

Met serie drie. Die
bestaat uit drie geblindeerde flessen. De jaren krijgen we vooraf, 2016, 2013
en 2012. Waarvan eentje uit de Languedoc wil Hans ook nog wel verklappen. Het eerste glas doet
mij denken aan lijm?! Wat koffie ook. Maar ben ik de doos nu al vergeten? In de
smaak ook chocoladetonen. Een stevige jongen. Een mooie wijn vindt Claartje,
die ook de koffie benoemd. Met ook paprika, fruit en viooltjes. Het blijkt een jonge
cabernet van Paul Mas, de Astelia. Nog een paar jaar liggen is de conclusie. Ceder
en tabak vechten om mijn neus bij glas twee. De zwarte bes knokt lekker mee. En
wint het in de mond. Frisheid naast stevige tonen, een prachtig gebalanceerd
glas. Fruit naast meer aardse accenten, hoera. Zelfs bespeur ik in tweede
instantie een vleugje truffel. Ook nog wel ietsje stroef, maar zeker niet
storend. Berry proeft heel veel zwarte bes in dit glas, cassis. Maar zijn smaak
is het niet, deze Australiër. Daarna worden we
overvallen door een laffe aardbei in ons derde glas. Zoetig, jammig, alles komt
ook nog eens terug in de mond. Dit moet een nieuwe wereldwijn zijn denk ik. Met
nog behoorlijk wat tandplak. Ook Claartje wordt hier niet blij van. Zacht, natte
doek, niet haar wijn. Een warme wijn vindt Berry ook, maar wel met frisheid en
zuren. Voor hem de mooiste. Paul heeft wat last van de plakkerige tannines.
Hier heeft Hans een truc uitgehaald, het blijkt de enige niet cabernet. Hij
valt op, deze touriga nacional. Hoewel vergelijkbaar met de Cabernet wordt ie toch
ontmaskerd door Willem Jan.

De vierde serie kent
zware flessen. Spierballen aan het werk bij het inschenken. Kruiden, ceder, tabak,
terwijl Hans zojuist echt beloofd heeft dat we piratenvrij mochten proeven deze
serie. Het begint dus lekker. Gerard vindt het begin van deze serie mooi, met
wat gerookts erin. De oude geurdoos laat me nu in de steek. Het zou de tekst
kunnen zijn van een ex van Helen van Rooyen. Liever laat ik me verrassen door
deze mooie serie. Afwisseling tussen fruit, grond en kruidigheid. Mooie zuren
in alle drie, ook volgens Claartje. Wat sporen van inkt in glas twee. Annemiek
ruikt hier aardbei.In glas drie determineert
Annemiek aardse geuren, ik bespeur pistache. Later ontdek ik hier nog een hele
paprika. Willem Jan geniet al van alleen het ruiken aan deze serie en bespeurt
veel amandelen in dit derde glas. De derde heeft nog onrijpe tannines benoemen
Gerard en Annemiek. HansL had mazzel en kreeg nog wat truffel. Die later alleen
maar gerookt bleek. Het is een topwijn uit Chili. 2011 winnaar beste wijn uit
dat land: Silencio, stilte. Een duur rondje, een mooi rondje. Noël herkent een
fles en doet daar luchtig over. Dat zit vast ook in de neus. Laten we ruiken en
zwijgen.

Het is verdacht stil
voor een slotronde. Mijn inkt droogt langzaam op. Niet zonder nog cacao,
zoethout en wat truffel te hebben geroken. Niet zonder dat Noël het eerste glas
nog de hemel in prijst met een welgemeend prachtig en herkent als de wijn die
bij hem nog in de kelder bivakkeert. Hij benoemt een volle pruim, Heleen eat
your heart out.

Een serie uit de
eredivisie. Een doos met impact. Zwarte boos en frambes. Welterusten.

Verslag van Just Krijn

Ware dubbelgangers, pinot noir en nebbiolo
By in ,

Ware dubbelgangers, pinot noir en nebbiolo

Bricco Boschi plattegrond, een van de mooiste wijngaarden in Barolo

 

 

We proeven blind wijnen van pinot noir en nebbiolo. Pinot noir is een druif die het over de hele wereld goed kan doen, van Chili tot Duitsland. Met als thuisbasis Bourgogne waar de druif elegante wijnen geeft met ongeëvenaarde geur, smaak en textuur. Nebbiolo is de druif die edele, krachtige en geparfumeerde wijnen met veel bewaarpotentieel geeft, alleen in Piemonte. Een mooie proeverij van Toos Dusee en
Claartje Grielis.

Bricco Boschi in Piemonte

De wijnen van beide druiven hebben gemeenschappelijke kenmerken, zoals een lichte kleur, een geur met kersen en rozen. Het is een wonder hoe twee verschillende wijnen van verschillende druiven uit verschillende streken en verschillende landen gemaakt door verschillende wijnbouwers tóch zoveel gemeenschappelijke kenmerken kan hebben dat je ze door elkaar haalt. Het zijn soms ware dubbelgangers.

Les Grèves, iets rechts van het midden, de mooiste wijngaard in Beaune

De prachtige wijngaarden van Beaune Gréves en Bricco Bischo liggen 550 kilometer van elkaar vandaan. In het glas kan je de pinot aanzien voor nebbiolo (wat ik prompt deed) en omgekeerd.

Les Grèves

Beaune Gréves 1er Cru 1999 Jacques Prieur Antonin Rodet

Hartendief van Toos. Voor mij dé wijn van de proeverij. Het is geweldig hoe deze Bourgogne zich heeft ontwikkeld. En de tijd heeft gekregen om dat te doen. Is deze wijn nog te koop vragen meteen enkele leden. Nee dus. Dit is gekoesterd in een kelder en kan nu genoten worden, enkel en alleen met wijnvrienden. De wijn is duidelijk geëvolueerd in kleur, heeft een enorm rijke en complexe geur waar je steeds iets nieuws in ruikt: gedroogde pruimen, Schotse pijptabak, kersen en chocolade, wat rozen, een rijke geur die zich doorzet in een rijke smaak die volkomen in balans is. Schitterende wijn.

Bijschrift toevoegen

Cavollotto 2010 Riserva Bricco Boschis

Hartendief van Claartje. Van een fameuze wijngaard in Piëmonte. Waar de Bourgogne al een ingeloste belofte is, heeft deze wijn de belofte van de jeugd. Kindermoord, zegt Berry. Waarschijnlijk nog wel te koop, dus interessant voor de liefhebberskelder. Wat zou ik deze graag over tien jaar nog eens drinken! Evolutie in de kleur. Hele heldere en mooie kleur. Een kruidige geur, peperkoek. De wijn proeft nog wat stug, met een tanninerijke smaak. Heel veel potentieel.

Bijschrift toevoegen

Chambolle Musigny 2013 Robert Sirugue

We proeven blind, dus weten niet wat in het glas zit. Na onthullen ben ik helemaal in mijn nopjes. Chambolle Musigny is een van de vrouwelijkste Bourgogne wijnen. Niet zo breed, zegt Noël. Ik ruik kruidnagel en stal, zegt Willem Jan. De kleur is heel lichtrood. De geur heeft een aanlokkelijke combinatie van caramel en kers, waar warempel na veel lucht ook frambozen bij komen. Een héle hoge zuurgraad (je zou het zo voor Italiaans aanzien) met een bittertje en ongelofelijk veel elegantie en verfijning.

Essenze 2010 Barolo di Barolo, Terredavino

Eric benoemt bruinrode kleur, champignons, stal, mos en iets chemisch. Just benoemt roos. Paul chocolade en espresso, de wijn is á Point, zegt hij. Mijn aantekeningen: bruine rand, een heerlijke complexe geur met veel impressies van caramel, leer, tabak, dennen en kaneelstok. Aards vooral. Bij veel lucht komt er ook aardbei en rood fruit bij.

Als je een dubbelganger ziet, ben je altijd even verwonderd en stil. Dat werd ik ook bij deze proeverij, want… potverdriedubbeltjes, wat is het toch moeilijk om blind deze druiven te onderscheiden – vooral als de wijnen wat ouder zijn.