Rob van Kalmthout bezoekt graag wijnbouwers om zijn kelder aan te vullen. Als gepassioneerde liefhebber heeft hij informatiehonger: de wens om te begrijpen hoe die druiven tot dat mooie edele vocht transformeren. Hóe kom je zo dicht mogelijk bij het antwoord? Hoe komen we zo dicht mogelijk bij de invloed van de wijnmaker? Goed denkwerk van Rob.

1. We nemen hetzelfde perceel van de wingerd, met dezelfde bodemsamenstelling en gelijke hellingsgraad en bezonning.

2. We nemen hetzelfde jaar met dus dezelfde weercondities.

3. We nemen dezelfde aanplant.

We proeven steeds twee wijnen die aan deze criteria voldoen en door te proeven en de proefverschillen te duiden gaan we zoeken wat hiervan de oorzaak kan zijn. Het is een wat filosofische avond, zegt Rob. Hij heeft onderzoek gedaan naar het wijnmaakproces – zo goed en zo kwaad als dat kan.

Stéphane Robert en Stéphane Montez

Stéphane Robert en Stéphane Montez zijn behalve vrienden, ook wijnmakers in respectievelijk Cornas en Condrieu. In mijn verslag concentreer ik mij op de Rhône wijnen, vier van de tien wijnen die we proefden. De andere zes komen uit de Bourgogne. De wijnvrienden spreken een grondruil af. Ze gunnen elkaar 0,2 hectare in de eigen wijngaard. Zó kan de Condrieu wijnboer twee à drie vaatjes maken in Cornas en andersom. Spannend. Wát gaat er om in het brein van de vrienden? Wil je dan een andere stijl wijn maken dan je vriend? Wil je hem de loef afsteken en laten zien wie de beste vakman is? Zelfs als je dat zou willen, moet je in het wijnmaakproces steeds keuzes maken, die niet per se leiden tot een beter resultaat… De druiven laten hangen tot ze volmaakt rijp zijn? Of binnenhalen als er regen is voorspeld? Wat voor gisten gebruik je? Op welke temperatuur ga je vinifiëren? Alleen vinifiëren op roestvrijstaal of op houten vaten? Rijping op barriques, ja of nee? Hoeveel nieuw hout? En wat voor hout? Hoe lang laten rijpen van de wijn? De lezer begint enigszins te begrijpen dat wijnbouwers voortdurend keuzes moeten maken. Precies waarom wijnproevers nooit uitgeleerd zijn.

Condrieu

Condrieu is een witte wijn van viognier. De wijngaard ligt in Malleval, het zuidelijkste gedeelte van Condrieu. Granieten bodem. De wijnen kenmerken zich door muskaatachtige geur met peer en vooral abrikoos. Bij te veel eikenhout kunnen de wijnen wat log worden.

2021 Condrieu van wijnbouwer Stéphane Montez

Mijn aantekeningen: iets gelere kleur, een wat intensere geur dan de wijn van Robert, abrikoos. Sappige fijne wijn, mooi fruit in de afdronk. Annemiek beschrijft citrus, tropisch fruit en meer bloesem dan de volgende wijn, een beetje boterig en mineralig. Kees noemt deze wijn vriendelijker en geuriger met een klein bittertje. Erik noemt de wijn rijker.
Tien proevers geven de voorkeur aan Montez, die de wijn laat rijpen in demi-muids (grote houten vaten), 16 maanden lang.

2021 Condrieu van wijnvriend Stephane Robert

Mijn aantekeningen: lichtgeel, mineraal, sappige en elegante wijn. Kees noemt de geur wat matig. Annemiek benoemt mineraliteit, citrus en een krachtige smaak met een klein zoetje.
Zes proevers geven de voorkeur aan Robert, waarvan Berry – niet zo’n liefhebber van viognier – aangeeft: “Robert heeft Condrieu lekker gemaakt!”. Inheemse gisten om de aromatische complexiteit van de wijn te vergroten en het terroir van de appellatie zoveel mogelijk te behouden. Vinificatie op lage temperatuur om de aromaten te behouden. Vinificatie en rijping in vaten gedurende 10 maanden. Vaten om de lengte van de wijn te vergroten.

Cornas

Cornas is een rode wijn van de syrah druif, uit het noordelijke Rhônegebied, fruitige, mineralige wijnen. Sommige kunnen jong gedronken worden, andere hebben toch zeker een jaar of vijf nodig om genoten te worden.

Domaine du Tunnel 2019 van wijnbouwer Stéphane Robert

Mijn aantekeningen: diepe, donkere kleur. De geur opent zich als een pauwenstaart met veel morellenkersen (typerend voor syrah). Dikke wijn met veel concentraat, duidelijk nog te jong maar met enorm veel potentieel. Voleptueus. Gerard noemt de wijn lekker, robuust met veel concentraat en ook teertonen. Een flinke, stevige wijn, zegt Eric, met peper en framboos.
De Cornas van Robert is voor de lange termijn. De wijn heeft 14 maanden gerijpt in houten vaten.

Cornas 2019 van wijnvriend Stéphane Montez

Mijn aantekeningen: diepe kleur met een ingetogen geur. Lekkere aandronk met een zoetje. Kers. Een duidelijke charmeur, voor de korte termijn. Eric noemt de wijn eleganter, zachte romigheid en mondvullend. Gerard ruikt kers en houttonen. Dit is als dik fruitsap, zegt Gerard, en een klein zoetje. Hij geeft de voorkeur aan de eerste wijn.

De Cornas van Montez is gemaakt met gedeeltelijk ontsteelde druiven. Met 30 maanden rijping op gebruikte vaten. Nu lieflijker.

De hand van de wijnmaker is heel bepalend. Een dikke generatie terug keken wijnbouwers nauwelijks over de grenzen van de eigen appellation. En die zijn er nog steeds. Terwijl de informatiemogelijkheden veel groter zijn door internet. En de wereld met alle reismogelijkheden een dorp is geworden. Jonge, vooruitstrevende wijnbouwers leren het vak vaak door verschillende stages te lopen, enkele jaren hier en enkele jaren daar te werken. Niet meer alleen binnen de eigen familie. De open minded wijnbouwers zijn meer dan ooit geïnteresseerd in élkaar. Mooi dat Rob ons de proef op de tong laat maken.

Proefnotities en verslag Peter van den Besselaar