Een mooie champagne vergeet je nooit. Bij een champagneproeverij begin jaren negentig ná een champagnereis presenteerde Toos de Princes de Venoge millésimé – jaartal vergeten – en Peter van den Besselaar vertelt dat deze champagne decennialang voor hem de mooiste champagne was ooit geproefd. Een poging tot een handleiding, schreef Xavier Kat in Vinee Vineuse september 2023, over mousserende wijnen. Dat artikel – zie pdf onder dit verslag – is de aanleiding voor Peter van den Besselaar om een proeverij Bubbels in opmars te geven. Peter geeft aan dat hij niet bij een glas mousserende wijn de gebruikte techniek eruit kan halen. Is het een méthode champenoise, met tweede vergisting op fles, de kostbaarste methode? Of méthode Charmat, waarbij de tweede gisting op vat plaatsvindt? Méthode Ancestrale? Of ingespoten koolzuurgas, pétillant naturel, pét nat? Maar we kunnen wél proberen de druiven te determineren in de wijnen die we proeven.
Indrinker
Les Clostiers – Hommage Blanc Extra Dry 2022
Een biologisch gecertificeerde wijn uit de Loire, chenin blanc. Dit is een zogenaamde pét nat : vin pétillant naturel aux bulles très fines. MaartenR ruikt appel, citrus en proeft een medium lange afdronk. “Ik schrijf nu al op: mooi. Wat moet dat worden in deze proeverij?”, vraagt hij zich af.
Serie 1 – blind geproefd
Crémant de Jura – Domaine des Ronces – Brut Nature 2019
Biologisch gecertificeerd – 100% chardonnay – 24 m vieillessement sur lattes. In de wijnregio Jura mogen makers sinds 1995 mousserende wijn bottelen als Crémant de Jura. In Jura wordt relatief veel mousserende wijn gemaakt. Harry ruikt gist, benoemt stevige bitters en een mooie afdronk. Mijn aantekeningen: frisse wijn waarin pas in tweede instantie wat fruit in de neus, in de smaak vooral heel hoge zuren.
Crémant de Bourgogne – Bouhélier Cuvée Trésor 2019
100% chardonnay 36 m vieillissement sur lattes 5 g dosage dégorgement 4/23. Deze valt niet in de smaak. Een enorm stinkertje. Harry zegt: ik ruik kool en dan ben ik er eigenlijk al klaar mee. Foute fles?
Serie 2 – blind geproefd
Huguet Gran Reserva 2016 Corpinnat Brut Finca Can Feixes
Biologisch – parellada, macabeu, pinot noir – 72 m sur lattes – degorgement 6/23. Eerder zette Just deze Corpinnat al op tafel. Zoek je een mooie cava, dan is de aanduiding Corpinnat een indicatie voor hoge kwaliteit. Willem Jan benoemt tropisch fruit. Fritjof haalt uit de expressieve geur appel, boter, citrus. Zachte zuren en korte afdronk. Geweldige prijs/kwaliteit. Hartendief van Peter.
Brundlmayer Brut 2019 Niederösterreichs Sekt
Er zitten maar liefst vijf druiven in deze sekt: 40% chardonnay 30% pinot noir 10% pinot gris 10% pinot blanc 10% grüner veltliner. Dégorgement 5/22. Erg lekker glas. Willem Jan benoemt gist, mango, ananas. Een ziltige toon met heel beschaafde bitters, Fritjof ruikt bloemen en perzik, hij benoemt een zachte afdronk.
Eenling: Lambrusco – niet geblindeerd
Cantina della Volta – Lambrusco di Sorbara
Er zijn wijnen die een bedenkenswaardige reputatie hebben waarbij het nooit meer goed lijkt te komen. Denk aan Cabernet Anjou rosé, Mateus Rosé, en ja: Lambrusco. Willem Jan denkt er met plezier aan terug dat hij in zijn studententijd en daarna aan het begin van het barbecueseizoen als de zon doorbrak twee doosjes Lambrusco (hij zei 1 gulden vijftig) ging halen en daarvan genoot met zijn vrienden. Maar dit is iets heel anders, aldus Willem Jan. Gemaakt van 100% lambrusco – 27 m sur lattes – dégorgement 7/22. Deze vraagt serieuze aandacht. Heel fijne mousse met aardbeien en frambozen, honingdrop, leer en kers. Fijne bitters en goede afdronk.
Serie: champagne van groot huis of kleine récoltant-manipulant, niet geblindeerd
In het artikel dat aanleiding is voor de proeverij worden de kleinere huizen geprezen. Rob van Ginneken reageerde met een pleidooi voor de grote huizen (want kapitaalkrachtig en veel kennis). We gaan het proeven.
Champagne Vincent Couche – Élégance Extra Brut
Deze kleinschalige, biodynamisch werkende wijnmaker werkt in het zuiden van de Champagnestreek. Deze wijn is gemaakt van 84% pinot noir en 16% chardonnay, 36 maanden gerijpt sur lattes en 21% is opgevoed op eiken vaten.
5 g dosage. Duidelijk een donkerder kleur dan de andere twee champagnes. Annemiek benoemt appel en bouillon, mooie zuren. Valerie ziet een fijn spel in kleur en smaak, ruikt beurtelings citrus en framboos. De aanwezige proevers zetten dit glas op de eerste plaats (miniem verschil met Ruinart). Berry snapt wel waarom: deze champagne is zijn favoriet, je blijft hieraan ruiken, zegt hij. Veel brioche, enorme gelaagdheid en heel fijne zuren.
Ruinart Champagne Brut
Die grote huizen geven beperkt informatie, zegt Peter; de kleine huizen onderscheiden zich met goede informatie. Iets minder dan de helft van de proevers gaat voor deze champagne van chardonnay, pinot noir, pinot meunier. Valerie noemt deze champagne delicaat, het is haar favoriet. Claartje valt op dat de champagne een heerlijke, lange afdronk heeft. Annemiek steekt haar neus in het glas en staat op de kermis, bij een poffertjeskraam. Ze benoemt sterfruit en pomelo in de geur en prijst ook de lange afdronk.
Champagne Josselin – Les Blancs 2018
Deze millésime champagne gemaakt met de terra vitis princopes van 100% chardonnay heeft maar twee liefhebbers: Harry en Peter. Recht toe recht aan champagne, zegt Willem Jan. Snel weg, zegt Annemiek. De meest simpele, constateert Valerie. Peter bevalt juist de speelsheid en levendigheid. Gist en fruit in de geur, strak in smaak. Tirage 7/19 dégorgement 1/23 – 3,2 g dosage.
Eenling – luxe versie
Champagne de Saint Gall – Grand Cru 2004 Orpale Brut
Deze 100% chardonnay is de luxe versie van de wijnmakers van de Saint Gall.
Een ongebruikelijk proces: een deel van de druiven om deze Blanc de Blancs te maken ondergaat geen malolactische fermentatie, dit om frisheid en mineraliteit te waarborgen. Deze champagne uit de Côte des Blancs is twintig jaar oud, maar daar merken we helemaal niets van. Lekkere zuren en kleine bitters, zegt Claartje. Kees benoemt appels, gist en goudreinet, een volle neus en een fijne delicate smaak.
Bubbels in opmars, een poging tot een handleiding, door Xavier Kat