Studiereis Hongarije (4): Het zoete leven bij Árvay in Tokaj
By in ,

Studiereis Hongarije (4): Het zoete leven bij Árvay in Tokaj

De ontstaansgeschiedenis van dit huis is boeiend. Janos Árvay werkte ruim tien jaar als verantwoordelijke wijnmaker voor het wijngoed Disznókő, eigendom van het bekende Franse verzekeringsconcern AXA. De onder zijn verantwoordelijkheid gemaakte wijnen kregen veel positief commentaar van internationale experts. De wijnen wonnen gouden medailles in prestigieuze competities als de Bordeaux Vinexpo en New York Wine Experience. Árvay kreeg als huwelijksgeschenk een klein stukje wijngaard met 450 stokken. Daarvan maakte hij een minieme hoeveelheid voor zichzelf; zijn droom was om uitstekende wijn te maken in een eigen bedrijf. Met de hulp van een investeerder bouwde hij zijn wijngaardbezit uit. De start van het eigen bedrijf ligt in 2000. Nu bezit Árvay & Co. 27 percelen van iets meer dan 110 hectares, waarvan 80% is beplant met wijnstokken. De wijngaarden liggen in meer dan zeven gemeenten binnen de Tokaj herkomstbenaming. Het terroir varieert van stijle berghellingen bij Hétszőlő tot zacht golvende heuvels van Istenhegy aan de rand van Mad. Een eeuwenoud historische gebouw in de oude stad van Tokaj is gerenoveerd tot een state-of-the-art wijnmakerij.

We zagen hier een schilderij van de stad, meer dan een eeuw oud, met een muurschildering van Van Houten Cacao! Nederland was dus eind 19e eeuw aanwezig in Hongarije. De wijnen rijpen in onder heuvels uitgehakte zestiende eeuwse kelders. Wij proefden na de rondleiding in een riante herenkamer. Een curieus intermezzo in de proeverij was een vatmonster van de Tokaj Aszú 2007 6 puttyonos. Nieuw hout is nu héél dominant in de neus, maar ook waanzinnig fruitig. Leuk om te proeven en geduld uit te oefenen, want deze wijn komt pas in 2013 op de markt.

Tokaji Furmint 2006 száraz/droog

Deze op staal gefermenteerde wijn heeft een klassieke stijl, nootachtig, lichte oxy-tonen en impressies van perzik, zelfs wat turf. Strakke wijn met mooie hap sap zuren.

Tokaji Sárgamuskotály 2007 száraz/droog

Mooie en elegante neus met kruiden en amandel. Goed geconcetreerde wijn, voor mijn gevoel vooral een eetwijn. Ook pittig in alcohol (14,5), tikje astringente nasmaak.

Tokaji Hárslevelű 2007 száraz/droog

Licht appel in de neus, heel zuivere en prettige wijn. Sappige smaak met véél mineralen en zuren, levendig, vief. Deze druif geeft heel authentieke wijnen, niet per se populaire. In de smaak ook impressies van peer en walnoot.

Tokaji 2000 Casino Cuvée

Lichte consternatie naar aanleiding van mijn vraag of Casino was gekozen als naam voor de wijn omdat het een gok zou zijn hóe de wijn zou uitvallen. Maar nee! Het historische gebouw waarin de wijnfirma nu zetelt, huisde een casino/mannenclub in een vorig leven. De wijn is gemaakt van een combinatie van fürmint en hárslevelű. Zoete aanzet in het begin, maar duidelijk meer bitter naar het einde. Heel levendig glas wijn, prachtig aperitief.

Tokaji Fordítás 2003

Klassiekere neus dan de vorige wijn met botytristonen en mocca. Brede en rijke smaak, vol perzik in de mond. Deze cuvee wordt alleen in de goede jaren gemaakt.

Tokaji Aszú 2001 5 puttonyos

Drie jaar houtgerijpt. Oud goudkleurig. Vette en geconcentreerde neus met complexiteit. Dit is écht een topglas, waar je steeds nieuwe dimensies in kunt ruiken. Wowowow: amandelspijs, perzik, apricot brandy, krenten, honing, biterkoekjes en zelfs verwelkte rozen. Vette aandronk en voluptueuze ronde smaak. Héérlijk.

Tokaji Cuvée Édes Élet 2003

Deze cuvée is genoemd naar het ‘Zoete Leven’. Er werden enkele magnums gemaakt voor een huwelijk van kennissen in de Verenigde Staten van de eigenaar. Die daarna volstrekt verrast werd door een bestelling uit de States van 100 dozen. Wij mogen die besteller wel dankbaar zijn, want dáárdoor is de wijn pas commercieel in productie genomen. Wij proefden deze wijn bij het dessert in restaurant Alabardos in Boedapest en waren heel gelukkig met dat zoete leven. In de neus tonen van honing, rabarbertoets en perzik. De neus is overigens best ingetogen. Vanille duidelijk aanwezig. Overweldigend harmonieus en prachtige balans in de smaak. Rozijntjes. Een nectar-plakkerige afdronk. 160 gram restsuiker. Als geheel een elegante wijn!

Tokaji Aszú 2003 6 puttonyos

Voor mij was dit de mooiste wijn van Árvay, schier perfect: **(*). Oudgoudkleur. Rijke neus met vanille. De smaak is een geweldigde harmonie van zoete tonen, amandel, terroir en veel verfijnde zuren. Hemelse wijn met spanning. Feestwijn voor heel bijzondere gelegenheid.

Tokaji Aszú 2003 Essencia

Slechts 8 procent alcohol bij 260 gram restsuiker. Mahoniebruin/gouden kleur. De druiven van deze wijn persen zichzelf, de wijn is zonder menselijke druk gemaakt. Op de tong proeft dat als een tedere omhelzing. Fluwelige constitutie. Perzik-in-het-kwadraat. Als ik goed heb geluisterd, werd verteld dat deze wijn slechts één keer in de tien jaar gemaakt kan worden. De wijn hangt ongelofelijk lang na.

Studiereis Hongarije (3): Onze harten gaan sneller kloppen bij Dobogó in Tokaj
By in ,

Studiereis Hongarije (3): Onze harten gaan sneller kloppen bij Dobogó in Tokaj

Dobogo betekent hartslag in het Hongaars. We bezochten het domein van Isabella Zwack en werden ontvangen door de wijnmaker Attila Domokos (foto). Slechts 20.000 flessen worden hier geproduceerd en als we de website mogen geloven, kost dat al slapeloze nachten. De ambitie is een tikje arrogant: Dobogo wil het Château d’Yquem van Hongarije zijn, eenvoudigweg de beste. De bezitting omvat 5,4 hectare, verdeeld over vier wijngaarden met verschillend terroir. Per hectare staan 4.000 wijnstokken.

In 2003 werd de eerste droge wijn gemaakt. De vulkanische ondergrond geeft de droge fürmint een prettige mineraaltoets. Er stonden prachtige pogáscsa op de met wijnranken omlijnde veranda op gekleurde schalen. Isabella Zwack kijkt ons van talloze foto’s aan; in de keuken, met de Dobogó familie én met bekende wijngezichten, zoals Hugh Johnson. De proeverij en rondleiding zaten door elkaar vervlochten, didactisch geniaal.

Droge wijnen

Dobogó Fürmint 2005

Volgens de wijnmaker is dit geen ‘bouquet’ wijn. In dit jaar was er hagel in mei. Gemaakt van druiven uit de Betsek en Palota wijngaard. Geelzweem in het glas en veel mineralen. Botertje in de neus. Zit hoog in de zuren die de wijn heel fris, vief en sappig maakt. Heerlijk glas, opgevoed met 10% nieuw hout en aanbevolen bij zalm en seafood.

Dobogó Fürmint 2007 Betsek, Palota en SzenTamas

Véél rondere neus, vettig. Flinke complexiteit, romig, lang nahangende wijn.

Rode wijn

Dobogó Pinot Noir 2007

Dit is boffen! We proeven van de eerste oogst rode wijn. Van deze wijn is één barrique gemaakt, die helemaal zonder klaren en filteren op fles is gebracht. 132 flesjes… Ik vind het een eerlijke en heerlijke wijn: een explosie van fruit in de neus en duidelijk ook caramel. This wine is drinkable, zegt de wijnmaker, een enorm understatement. Amandel in de afdronk.

Zoete wijnen

Dobogó Lumière 2007 Tokaj Sàrga Muskotaly

Halfzoete wijn en wat voor een… Héél levendig glas met perzik neus in het kwadraat. Duidelijke muskaattonen. Rozen in de neus. Gerijpt op barrique. Strakke wijn met enige kruidigheid, kan zo concurreren met een pinot gris.

Dobogó 2007 Tokaji Cuvee Mylitta

Genoemd naar Oma Zwack (1890-1988), die in een bevallige pose als twintiger op een halslabel poseert. Een prima wijn bij pompoensoep, aldus de wijnmaker. Wij drinken de wijn in restaurant Alabardos in Boedapest op onze laatste avond bij ganzelever en dat is…hmmm smullen. Bij het proeven zag ik Hans van der Horst héél tevreden kijken en enigszins geschrokken toen iemand een slokje wilde weggieten. Níet doen! Giet hier maar in, zei Hans, zijn glas voorhoudend. En dat is slim, want de wijn heeft een edele aandronk en is voluptueus van karakter. Goed uitgebalanceerde wijn met prachtige zoet-zuur balans. De cuvee Mylitta is in 2003 voor het eerst gemaakt. Gemaakt van furmint, harslevelu en muskat. Heel rijke wijn.

Dobogó 2003 Tokaji 6 puttyonos

Er zijn 1.790 flessen van deze wijn gemaakt. De druiven werden in drie gangen door de wijngaard geoogst en druif voor druif geselecteerd. Goudkleurig. Sterk aanwezige zuren bij een flink concentraat. Perzik in de smaak en duidelijk een nectar impressie, vooral als je de wijn doorslikt en het zoet loskomt op de tong. Nagenoeg perfect: **(*).

Dobogó 2004 Tokaji 6 puttyonos

Er zijn 3.150 flessen gemaakt. Abrikoos. Volstrekt harmonieuze en perfect gebalanceerde wijn. Nectar, zuiverheid in het extreme. Je blijft hier aan ruiken en proeven. Volgens de wijnmaker kon een normaal bedrijf in dit jaar geen 6 puttyonos maken; er is met 5 mensen in twee dagen tijd 2 hectoliter gemaakt van deze wijn. Mooi-in-het-kwadraat. Perfectie: ***.

Dobogó 2006 Tokaji Essenzia

230 gram restsuikers. Twee weken voordat wij de wijn proeven gebotteld, heeft nog niet de complexiteit van de 2004. In dit jaar was er een perfecte Indian Summer (regenachtige zomer, maar perfecte nazomerwarmte). Krachtige en fruitrijke wijn, die werkelijk minutenlang nahangt. Perzik essence. Wijn die met kop en schouders boven de rest uitsteekt. Hemelse wijn!

Studiereis Hongarije (2): Vincze Bela in Eger streeft eigenzinnig naar kwaliteit
By in ,

Studiereis Hongarije (2): Vincze Bela in Eger streeft eigenzinnig naar kwaliteit

We gaan op bezoek bij Vincze Bela, gesterkt door een warme kalfsgoulash, die we genoten op een gezellig terras in het zonnige centrum van Eger. Vincze Bela is in 2005 uitgeroepen tot wijnmaker van het jaar in Hongarije. Hij ontving ons in de tuin en vertelde over de strijd om een bestaan op te bouwen als wijnbouwer. Het valt niet mee om als serieuze wijnnmaker in te breken op bestaande markten en het imago van Hongaarse wijn staat export soms nog in de weg. Vervolgens kregen we een korte rondleiding in een sprookjesachtig mooie wijnkelder; Kati Bujdoso fungeerde als tolk. Zij vertelde dat de perfectie van deze wijnbouwer ver gaat. Zelfs in kleine details merkten wij dat: zowel de rugleuning als de zitplaatsen van de houten bankjes zijn verwarmd in de koele kelder! Vincze vertelde dat naar zijn idee de opwarming van de aarde (global heating) ervoor gaat zorgen dat Eger naar een mediterraan klimaat toegroeit. In de jaren 2007 en 2008 is dit goed te merken, aldus Vincze. We kregen een genereuze proeverij. St. Andrea en Vincze Bela zijn in meerdere opzichten heel authentieke bedrijven, waarbij Bela zich een gepassioneerd liefhebber van de Bordeaux stijl toont. Hij maakt veel rode wijnen op basis van 100% cepages. En dat doet hij werkelijk ontzettend goed.

Vincze Bela Egri Bikaver 2003

Donkere kleur, sterk terroir getypeerde neus. We ruiken ook paprika en cabernet franc impressies. Volle aandronk, frisse zuren. Met wijn van deze kwaliteit krijgt stierenbloed zijn oude reputatie zeker terug. Fraai glas.

Vincze Bela Egri Kékfrankos 2006 cuvee Arcanum

Deze druif heeft de neiging een hoge opbrengst te geven. Dit resulteert in een halve tot hele kilo druiven per wijnstok. Paarse rand en een diepdonkere kleur. Rijke neus met vannile/edel. Pruimen ook. Fluwelige aandronk met voleptueuze smaak. Heel serieus glas met fraaie zuren waarvan de smaak ook lang na blijft hangen.

Vincze Bela Egri Pinot Noir 2007 cuvee Arcanum

Vincze zegt Eger eigenlijk net iets te warm te vinden voor het maken van wijnen met pinot noir ; de mosttemperatuur gaat te snel omhoog en komt dan boven 25 graden Celcius. Bela bezocht drie verschillende wijnbedrijven in Bourgogne om er te leren. Hij bemerkte tot zijn schrik dat ze drie verschillende stijlen wijn maakten, heel verwarrend. Wat dus begon als een reisje om te leren, eindigde in meer onzekerheid. Dat is in deze wijn echter niet terug te proeven. Donker voor een pinot noir. Ik ruik mineralen in de neus, wat kers en een licht branderige toets. Elegante wijn qua smaak. Stevige wijn met veel extract. Dit is hoge kwaliteit.

Vincze Bela Merlot 2007 cuvee Arcanum

Een donkere kleur met licht randje ontwikkeling. Overduidelijk laurier in de neus. Ook kruidnageltoets. Vincze geeft aan zelf verliefd te zijn op deze wijn, die hem aan Bordeaux doet denken. Aangename zuren, lekker bittertje maar vooral héél veel rondeur die het hap sap gevoel (ik wil een volgende slok!) teweegbrengt. Fraai nahangende wijn.

Vincze Bela Cabernet Sauvignon 2002

Deze wijn heeft een ongelofelijk diepe kleur (zoals tannat kan hebben). De wijn rijpte 24 maanden op hout. Prachtig edele neus, heel complex, die duidelijk met veel lucht los moet komen. Maar dan! We ruiken morielje paddenstoelen, morellen, bittere chocolade, zoethout en leer. Mooi verweven hout. Cassis ook. Veel mooie en aangename zuren. Harmonieuze wijn waar je graag aan blijft snuffelen.

Vincze Bela Cabernet Franc 2005 cuvee Arcanum

Vincze is van mening dat de cabernet franc in Bordeaux misschien iets te veel een druif op de achtergrond is. Hier in Eger levert deze 100% cepage een neus die onmiddellijk doet denken aan een tabakswinkel, vanwege de onmiskenbare cederhouttonen. Ook wat leer en chocolade, pruimen en kastanjechampignons. Edele neus. Prettige rondeur in de aandronk, wijn met héél veel fruit en verrassende souplesse.

Vincze Bela Cabernet Franc 2006 cuvee Arcanum

Dit is misschien wel de mooiste wijn uit de serie, vanwege een enorm fruitige neus die combineert met prachtig ingeweven fruit in de smaak en geweldige rondeur. Deze wijn combineert harmonieus chocolade, fijne zuren en een fluweeltoets. Vincze Bela maakt wijnen die het verdienen veel ruimer te worden geëxporteerd dan nu het geval is. Het zijn verrukkelijke wijnen om een diner te begeleiden.

Studiereis Hongarije (1): Liefde als basis bij St. Andrea in Eger
By in ,

Studiereis Hongarije (1): Liefde als basis bij St. Andrea in Eger


György Lörincz is afgestudeerd oenoloog. In de documentatie beschrijft György hoe hij als jong broekie zijn geliefde heeft leren kennen. Deze Ode aan zijn vrouw Adrea verklaart meteen hóe het domein aan zijn naam komt. Dr. Lörincz werkte voor het allergrootste wijnbedrijf in de regio. Op kleine schaal maakte hij voor vrienden en zichzelf wat wijn. Die durfde hij niet onder zijn familienaam in te sturen naar de regionale Eger wijncompetitie. Hij koos daarom een fictieve naam: de naam van zijn geliefde Andrea en zette daar Saint vóór. Saint appelleert zowel aan druiven (bijvoorbeeld St. Laurent), als aan fameuze wijnen (bijvoorbeeld St. Emilion). Een naamkeuze met emotie, historie en spirituele trekjes. Zo gezegd, zo gedaan. Hij won de gouden medaille, een geweldig gevoel. In 2002 realiseerde György zijn droom met de start van het eigen wijndomein. Hij vertelde ons met maar liefst 46 druiven te werken. Wel een tikje te veel, geeft hij toe. De experimenten met nieuwe aanplant, maken wél dat hij een steeds beter zicht krijgt op de unieke kwaliteiten van Eger. Nú gelooft hij dat de streek vooral is voorbestemd om elegante wijnen te maken, zeg maar het Bourgogne type. Op zijn domein gaf Nicolas Joly, goeroe van de biodynamische wijn, workshops. Lörincz heeft de pest aan trucjes en wil op een authentieke manier wijn maken. Het bezoek aan het domein maakte grote indruk op ons. Eigenlijk werden we steeds blijer van de wijnen in de proeverij. De wijnmaker spreekt zacht en oogt bescheiden. We proeven met fijne zachte achtergrondmuziek, door de wijnmaker enkele keren gewisseld. Het zijn jazz improvisaties. Behalve bij het proeven van de meest uitgesproken en krachtige wijn Merengö Egri Bikaver Superior 2006, als we ineens luisteren naar the Rolling Stones. Wij vermoeden dat dit geen toeval zal zijn. Op dit domein klopt gewoon alles.

St. Andrea Rosé 2008

Gemaakt van Pinot Noir 37%, Merlot 26%, Kekfrancos 22%, Menoir 15%. Geoogst tussen 12 september en 21 oktober, opbrengst 42-54 hl/ha. Prachtige droge rosé met licht amandel. Stevige eetrosé.

St. Andrea Napbor 2007

Dit is de belangrijkste basiswijn, zei György Lörincz, gemaakt van chardonnay 45%, pinot blanc 27%, hárslevelü 15%, sauvignon blanc 7% en olaszrisling 6%. Geoogst tussen 7 september en 11 oktober, opbrengst 35-50 hl/ha. Fermentatie op hout én roestvrijstaal. 2008 was een heet en droog jaar. De wijn is 4 à 5 jaar te bewaren. Mooi droge en strakke wijn met een pietsie kruisbes en mineralentoets. Harmonieuze wijn met een fraai bittertje.

St. Andrea Paptag 2007 Fehérbor

Gemaakt van chardonnay 60% en pinot blanc 40%. Geoogst op 18 september, lage opbrengsten van 33 en 36 hl/ha. Deze wijn komt van één terroir en heeft een jaar lang opvoeding genoten in nieuwe houten fusten in de klassieke Bourgogne stijl. Dat resulteert in véél mineralen en duidelijke amandelen in de neus. Pràchtige bittere aandronk, zeer harmonieus. Flinke body en hele lange afdronk. De wijn krijgt veel positieve commentaren van proevers. Guörgy zegt dat Eger vooral geschikt is om Bourgogne getypeerde wijnen te maken.

St. Andrea Egri Hárslevelü 2007

Gemaakt van 100% authentieke hárslevelü druiven. Geoogst op 11 oktober, opbrengst 50 hl/ha. Dit glas heeft méér kleur en een nog gesloten neus. Hárslevelü is beperkt aangeplant in Eger. Dit is een stevig glas met 14 procent alcohol en tóch een goede balans. Vrij karakteristiek is hier een lange afdronk. De wijn komt pas goed los met veel lucht. Mooie eetwijn.

St. Andrea Örökke 2007

Deze naam betekent ‘voor altijd’. St. Andrea heeft prachtig vormgegeven etiketten, waar vaak potloodtekeningen op staan, die in het proeflokaal hangen. Als ik het goed begreep, gemaakt door een vormgever/filosoof. Deze witte wijn is de topwijn van St. Andrea. Gemaakt van maar liefst zes druiven: hárslevelü 23%, pinot gris 22%, viognier 22%, rajnai rizling 17%, chardonnay 10%, pinot blanc 6%. Geoogst van 18 september tot 11 oktober, opbrengst variërend van 28 tot 54 hl/ha. György zegt zelf over deze wijn: ik hou van stevige witte wijn met écht karakter. Het bouquet is bescheiden, het jaar was moeilijk om de wijn goed in balans te krijgen. Claartje ruikt perzik. De eerste slok biedt een aangenaam mondcontact, hele fraaie en aangename zuren. Stevige body en veel rondeur. Vrij hoog in alcohol zonder log te zijn.

St. Andrea Magyalos Kadarka 2007

Deze wijn is helemaal gemaakt van 100% authentieke kadarka druiven. Geoogst op 4 oktober en lage opbrengst van 17 hl/ha. De wijn komt van één terroir. Ik viel als een blok voor deze wijn met een bizar lichte kleur. In de neus een explosie van zomerfruit: bosaardbei en de geur van een net geboende vloer. Kees ruikt een toets van leer. In veel aspecten doet de wijn denken aan Beaujolais, maar is toch niet vergelijkbaar. Licht kruidige smaak. Frivoliteit-in-het-kwadraat staat in mijn aantekeningen. Ik zie een jong fotomodel huppelen!

St. Andrea Pinot Noir 2006

Dr. Lörincz György is afgestudeerd oenoloog. “Wijn is wijn” zei hij tijdens ons bezoek, “daar moet je niet met trucs aan werken”. Deze wijn van 100% pinot noir werd geoogst van 25 tot 29 september en heeft een gemiddelde opbrengst van 40 hl/ha. Wát een toonbeeld van harmonie!
Bramen in de neus, kersen én ook een stinkertje. Leerimpressie. Ogenschijnlijk is dit een Girl Nextdoor, het lijkt een gewone wijn. Maar het heeft de perfectie van een Doutzen Kroes. Ik hoorde een van de proevers mompelen: ‘hij kan zó in de Bourgogne beginnen’.

St. Andrea Áldás Egri Bikaver 2006

Gemaakt van merlot 45%, kékfrankos 25%, blauburger 18%, pinot noir 9%, memoir 2% en kadarka 1%. Geoogst van 19 september tot 19 oktober, opbrengst variërend van 15 tot 41 hl/ha. Tsjonge, wat een lekker complexe neus, je blijft eraan ruiken. Veel rood zomerfruit. Vanille, zéér geurige wijn. Etiket met een vliegend engeltje. En ja… dat p…. over je tong: frisse smaak met prachtige tannines. Stevige jongen.

St. Andrea Merengö Egri Bikaver Superior 2006

Gemaakt van kékfrankos 50%, syrah 20%, merlot 20% en cabernet franc 10%. Laat geoogste druiven van 10 oktober tot 26 oktober, op hout gerijpt en met een lage opbrengst van 12 tot 34 hl/ha. Dát proef je. Dit is een rijke en complexe neus, de meest complexe met edele vanille tonen en leer. Sterk geconcentreerde wijn met een hoge hap sap factor (verlangen naar het volgend glas), veel zuren en een enorme frisheid. Deze wijn mag rijpen maar – who the hell – hij is nu superlekker! Wijn van Grote Klasse met hoofdletters.